De besparingen blijken uit een studie van econoom Marc Pomp, in opdracht van Vereniging Innovatieve Geneesmiddelen. Pomp berekende dat per patiënt de besparingen € 7.000 à € 26.000 hoger zijn dan de kosten. Hij hanteerde een lage en hoge variant, omdat de exacte omvang van de meeste besparingen kunnen variëren. In deze cijfers is nog geen rekening gehouden met verbetering van de kwaliteit van leven.
Betaalbaarheid
Pomp: ‘Bij de introductie van de nieuwe medicijnen voor hepatitis C waren veel zorgen over betaalbaarheid. Achteraf zien we dat dit niet nodig was. Een paar jaar na marktintroductie waren er al sterke prijsdalingen. Bovendien zijn de nieuwe medicijnen per saldo kostenbesparend, vanwege de grote besparingen binnen en buiten de zorg.’ Bij de besparingen gaat het om niet-uitgegeven bedragen voor oude geneesmiddelen, minder zorgkosten voor de behandeling van levercirrose, leverkanker en levertransplantaties, minder arbeidsongeschiktheid en lager ziekteverzuim. Ook treatment as prevention, besparingen doordat minder andere mensen worden besmet, is meegenomen in de berekening.
Waardevol
‘Het is nodig dat we gaan omdenken’, zegt Gerard Schouw, directeur Vereniging Innovatieve Geneesmiddelen. ‘Momenteel wordt veel gesproken over de kosten van geneesmiddelen. Over de baten horen we veel minder. Daarom hebben we nu voor één ziekte eens grondig laten doorrekenen wat per saldo de besparingen zijn van goede medicijnen. De resultaten spreken voor zich.’ Schouw vervolgt: ‘Laten we niet vergeten hoe krachtig en waardevol veel geneesmiddelen zijn, en wat de ontwikkeling van die middelen betekent voor individuele patiënten.’
Behandeling
De vorige generatie geneesmiddelen moest onderhuids worden toegediend en kende veel bijwerkingen. Daarom hadden patiënten veel moeite om de behandeling af te maken. Bovendien verdween het virus bij veel patiënten niet. De kans op genezing was 40% à 65%, volgens de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO). Dit veranderde drastisch met de nieuwe generatie middelen. Vanaf eind 2014 zijn nieuwe, direct werkende antivirale middelen (DAA’s) beschikbaar in Nederland. Deze middelen zijn beschikbaar als pil, zodat de patiënt ze eenvoudig kan slikken. Meer dan 90% van de patiënten geneest volledig na een kuur van twaalf weken. Er zijn weinig bijwerkingen, volgens het HCV richtsnoer, dat is opgesteld door onder meer de Nederlandse Internisten Vereniging. Sinds 1 november 2015 worden de nieuwe middelen vergoed.
Prijsdaling
In 2016 werden circa 2.800 patiënten behandeld met de nieuwe middelen, in 2017 waren dat er 1.200. Daar zaten ook patiënten bij die onvoldoende baat hadden bij de oude middelen. De eerste volledige behandeling met de nieuwe middelen kostte nog zo’n € 60.000. Begin 2019 daalden de prijzen fors, door de komst van een concurrerend middel. Momenteel zijn er tenminste twee middelen verkrijgbaar voor minder dan € 25.000 per patiënt, schrijft Pomp.
Over hepatitis C
Hepatitis C is een virus dat in 1989 is ontdekt. Bij 80% van de patiënten is het chronisch in het lichaam aanwezig (langer dan zes maanden). Deze aandoening kan leiden tot levercirrose en leverkanker, en uiteindelijk tot de dood. Het leeuwendeel van de patiënten is tussen 25 en 65 jaar. Het RIVM schat het aantal patiënten in Nederland op 28.000. Op dit moment komen er jaarlijks nog circa 600 nieuwe diagnoses bij. Het virus wordt overgedragen via bloed en onveilige drugsspuiten. In Nederland bestaat de grootste risicogroep nu uit de eerste generatie migranten vanuit andere werelddelen.
‘Kosten en baten van nieuwe hepatitis C middelen’ – Marc Pomp
