‘Wij denken graag na over een betere financiering van startende en groeiende geneesmiddelenbedrijven in de life sciences and health sector’, zegt Schouw. ‘Het is natuurlijk doodzonde als kansrijke startups vanwege dit obstakel naar het buitenland vertrekken.’ In het rapport Unlocking the full potential of the Dutch Life Sciences sector concludeert KPMG verder dat meer overheidsinvesteringen in R&D voor geneesmiddelen zeer welkom zijn. ‘Meer publiek-private samenwerking bij geneesmiddelenontwikkeling is absoluut van belang’, vervolgt Schouw. ‘Daarom hoop ik dat de groeibrief van het ministerie van EZK, die we over enkele weken verwachten, melding maakt van meer overheidsinvesteringen in de LSH-sector. Dat zou fantastisch zijn.’
Naar buitenland
Hoewel de sector zich internationaal onderscheidt met hoogwaardige research en ook de Nederlandse oncologie, cardiologie, immunologie en neurologie een vooraanstaande positie innemen, levert ons land een bescheiden bijdrage aan het opsporen en genezen van ziektes, stellen de onderzoekers van KPMG.
‘De sector en ook de kennis binnen de branche groeien hard’, constateert KPMG-partner David Ikkersheim. ‘Bovendien brengt ons land veel succesvolle startups voort, die snel opschalen en nieuwe technologieën introduceren. Maar op het moment dat zij gaan groeien, verdwijnt de opgebouwde kennis veelal naar het buitenland.’
Financiering
Naast deze braindrain somt het onderzoek obstakels op die de groei van de life sciences sector afremmen. Zo kent Nederland een complex, gefragmenteerd en relatief kleinschalig financieringslandschap, zijn er beperkingen als het gaat om het delen en gebruiken van data en is de relatie tussen de branche en de overheid niet optimaal. Bovendien is de sector in Nederland relatief versnipperd.
Om kansrijke bedrijven voor Nederland te behouden en de R&D op peil te houden, zijn aantrekkelijke financieringsmogelijkheden voor de life sciences sector essentieel. Er is volgens KPMG traditioneel veel publiek en privaat geld beschikbaar voor de financiering van startups tot zo’n € 50 miljoen. ‘Grotere investeringen, noodzakelijk voor bijvoorbeeld het klinisch testen van geneesmiddelen, worden meestal in het buitenland gevonden, vooral in de Verenigde Staten’, legt Ikkersheim uit. ‘Dat betekent dat deze bedrijven ons land verlaten en in het kielzog daarvan ook de kennis, de productie en de distributie.’
Van blockbuster naar maatwerk
KPMG constateert dat het R&D-klimaat wereldwijd radicaal verandert. Bedrijven gaan steeds vaker over van het ontwikkelen van blockbuster medicijnen naar op maat gesneden geneesmiddelen. ‘Tegelijkertijd daalt het rendement van de investeringen die zij in R&D doen naar het nulpunt’, zegt Ikkersheim. ‘Om internationaal mee te kunnen blijven doen, moet Nederland de R&D-functie toekomstbestendig maken. Dit vraagt om meer samenwerking in het delen en gebruik van data, het wegnemen van onnodige regelgeving en het verhogen van de overheidsinvesteringen in R&D.’
Die investeringen leiden niet alleen tot meer geschoolde werknemers, meer spin-offs en een betere onderzoek infrastructuur, maar ook tot een toename van de particuliere investeringen.
Beter samenwerken
Om in het jaar 2030 een Nederlandse life sciences sector te hebben die internationaal meedoet, is het van groot belang dat de sector en de overheid beter samenwerken. ‘Er moet een voorspelbaar en zakelijk proces komen voor toegang tot de markt voor dure geneesmiddelen’, aldus Ikkersheim. ’Hierbij gaat het om het bepalen wat een faire prijs is voor een product.’ Daarnaast wijst hij op onderzoek van de overheid naar de mogelijkheid om door middel van dwanglicenties patenten te kunnen breken, waardoor dure geneesmiddelen goedkoper op de markt gebracht kunnen worden. Volgens de onderzoekers kan dit tot het nadelige gevolg leiden dat de bereidheid van bedrijven om te investeren in R&D of productieactiviteiten in Nederland minder wordt.
Persbericht KPMG