De Gelderlander publiceerde eind augustus de belangrijkste resultaten van dit onderzoek. Volgens de onderzoekers zou de verspilling omlaag kunnen van € 520 miljoen naar € 220 miljoen.
Niet ‘doorslikken’
Als een patiënt het ziekenhuis verlaat, dan worden de resterende medicijnen op dit moment nog vernietigd. Ze mogen niet hergebruikt worden. Het omgekeerde gebeurt ook. Een patiënt die thuis al medicijnen slikt, mag deze niet ‘doorslikken’ in het ziekenhuis.
Een van de oorzaken van deze strikte scheiding is de aparte bekostiging van thuis- en ziekenhuismedicatie. Wanneer een patiënt zijn thuismedicatie in het ziekenhuis blijft gebruiken, betaalt de verzekering twee keer.
Varianten
‘Zo zijn er allerlei varianten van medicijnverspilling’, zegt Brigit van Soest-Segers, programmamanager duurzaamheid voor de Vereniging Innovatieve Geneesmiddelen, Bogin en Neprofarm. ‘Beleidsregels staan verduurzaming van de medicatieketen vaak in de weg. Er worden keuzes gemaakt puur op basis van kosten. Omdat de meeste geneesmiddelen per maand goedkoper zijn dan een pakje kauwgom is het goedkoper om te verspillen dan om bijvoorbeeld een extra uitgiftemoment te hebben.’
Onderzoek van Charlotte Bekker (UMC Utrecht) maakte duidelijk dat er ook in de thuissituatie jaarlijks voor tenminste € 100 miljoen aan geneesmiddelen wordt weggegooid. Van die verspilling is 40% te voorkomen, aangezien patiënten nu vaak te veel medicatie mee naar huis krijgen.
Voorraden
Een ander voorbeeld van verspilling heeft te maken met verpakkingen. In totaal worden bijvoorbeeld per dag zo’n 4.500 verpakkingen van generieke geneesmiddelen vernietigd, omdat groothandels een resterende houdbaarheid vragen van een jaar.
Een ander actueel probleem dat speelt, is dat van de geneesmiddelentekorten. Brigit van Soest-Segers: ‘Eén van de mogelijke oplossingen van de geneesmiddeltekorten is het aanleggen van extra voorraden. Op dit moment worden verschillende scenario’s voorbereid. De vraag is of er voldoende aandacht is voor verspillingen in dit verhaal. Stel bijvoorbeeld dat er een voorraad van vier maanden zou moeten worden aangelegd voor alle geneesmiddelen. Dit zou betekenen dat er ongeveer honderd miljoen doosjes extra op voorraad zouden komen waarvan we nu al weten dat het merendeel vervolgens vernietigd moet worden.’
Kamerbrief
Minister Bruins stuurde in juli een brief naar de Tweede Kamer over verspilling van medicijnen. De Kamer wisselt hierover op 6 november van gedachten met de minister, tijdens een Algemeen Overleg.
Onder andere werkt de sector vanuit het programma Duurzaamheid aan het terugdringen van verspillingen. Meer informatie hierover is te vinden in de Green Deal Duurzame zorg en het Brancheplan Duurzaam Verpakken.
