Geneesmiddelentekorten

Jaarlijks worden er ongeveer 300 miljoen geneesmiddelenverpakkingen verstrekt aan Nederlandse patiënten. In 92% van de gevallen zijn deze gewoon beschikbaar. Maar de laatste jaren zijn er bij bepaalde geneesmiddelen wel vaker tekorten dan voorheen. De Europese Commissie onderzoekt op dit moment de structurele oorzaken van tekorten. Dit onderzoek is zomer 2021 klaar.

Oorzaken
Een tekort kan verschillende oorzaken hebben:

• Soms is er sprake van problemen in het productieproces – denk bijvoorbeeld aan brand in een fabriek – of is er een tekort aan een bepaalde grondstof. Ook een hapering in de keten van toeleveranciers kan leiden tot een tekort.
• Het preferentiebeleid van zorgverzekeraars heeft een negatieve invloed op de beschikbaarheid. Als gevolg van dit beleid wordt van een bepaald geneesmiddel alleen nog maar de goedkoopste variant vergoed. Daardoor is het voor andere bedrijven niet interessant om hiervoor grote voorraden aan te houden, wat de kwetsbaarheid vergroot.
• De laatste jaren hebben steeds meer bedrijven hun medicijnproductie verplaatst naar lagelonenlanden, zoals China en India. Daardoor is Europa afhankelijker geworden van de omstandigheden in die landen. Dit bleek bijvoorbeeld tijdens de coronacrisis, toen een groot deel van de medicijnproductie in China stil viel.

Samenwerking
De VIG werkt al sinds 2017 actief samen met leveranciers, groothandels, apotheken en de overheid in de werkgroep Geneesmiddelentekorten. Doel van die samenwerking is om eventuele tekorten vroegtijdig te signaleren, en samen te zoeken naar effectieve maatregelen en structurele oplossingen.

IJzeren voorraad
Een van de oplossingen die het ministerie van VWS bepleit, is invoer van een ijzeren voorraad van vijf maanden voor alle geneesmiddelen. De VIG vindt dit onnodig, onhaalbaar en niet realistisch, om de volgende redenen:

1. Het voorstel is niet in lijn met andere Europese landen en daarmee disproportioneel en te algemeen. Geen enkel ander land in Europa kent een dergelijke zwaar regime van vijf maanden voorraad voor alle geneesmiddelen.
2. Het voorstel staat haaks op Europese samenwerking, is niet solidair en loopt onnodig voorruit op een afgestemde Europese aanpak van tekorten. De structurele oorzaken zijn (nog) niet duidelijk.
3. Het huidige voorstel lijkt vooral een reactie op symptomen, terwijl we de echte oorzaken niet mogen veronachtzamen.
4. Het voorstel leidt mogelijk tot meer verspilling, wat zeer ongewenst is.

Oplossingsrichting

• Stel een Europees plan van aanpak op tegen tekorten.
• Neem op basis van een grondige analyse van de daadwerkelijke oorzaken van tekorten, op maat gerichte maatregelen om tekorten te voorkomen.
• Sluit op voorhand bepaalde geneesmiddelen uit voor deze maatregel (op basis van logistieke & productkenmerken).
• Verbeter de inzichten in vraag & aanbod in de toeleveringsketen.

Kijk hier naar de VIG Talk over GVS, WGP en tekorten