CAR-T
Tien jaar geleden leden deze twee patiënten aan chronische lymfatische leukemie, een ziekte die niet kan worden genezen. Ze werden behandeld met een destijds experimentele CAR-T behandeling. Hierbij worden T-cellen, een onderdeel van het immuunsysteem, bij een patiënt met kanker uit het bloed gehaald en in een fabriek genetisch veranderd en teruggeplaatst. Na de verandering produceren de T-cellen antigeenreceptoren (CAR’s) die tumorcellen kunnen opsporen en vernietigen.
Kankervrij
Tot nu toe waren de lange-termijn effecten van CAR-T behandeling nog niet bekend. Uit de in het tijdschrift Nature gepubliceerde studie blijkt dat er tien jaar na de behandeling nog steeds CAR-T cellen in de patiënten aanwezig waren, die in staat waren kankercellen te doden en groei van tumoren te voorkomen. Betrokken onderzoekers van de Universiteit van Pennsylvania hadden niet verwacht dat ze zo succesvol zouden zijn. "Kankerartsen gebruiken woorden als 'genezen' niet lichtvaardig of, eerlijk gezegd, niet heel vaak. Maar we hebben nu patiënten zoals Doug die niet meer zijn teruggekeerd, en we geloven echt dat we het woord 'genezing' kunnen gaan gebruiken", aldus professor David Porter in The Guardian.
Veertig verschillende soorten kanker
Ondanks deze positieve berichten, betekent dit niet dat alle patiënten met kanker deze therapie kunnen gebruiken. CAR-T-therapie werkt niet voor alle patiënten of voor alle soorten kanker. Het is ook arbeidsintensief en tot nu toe nog vrij kostbaar. Prijzen zullen dalen als meer bedrijven dit soort behandelingen gaan ontwikkelen voor patiënten en er concurrentie ontstaat. Op dit moment zijn er meer dan 1.100 verschillende CAR-Ts in ontwikkeling voor meer dan veertig verschillende soorten kanker. Meer dan tweehonderd van deze therapieën bevinden zich in de laatste onderzoeksfase.
Verzekerde pakket
Ook in Nederland worden patiënten behandeld met CAR-T’s. Op dit moment zijn er vijf CAR-T therapieën toegelaten in Europa voor behandeling van verschillende vormen bloedkankers. In Nederland worden er twee van vergoed via het verzekerde pakket.
Made in Holland
Het bijzondere aan deze therapie is dat het geneesmiddel, de CAR-T, gemaakt wordt van het materiaal van de patiënt zelf. Nederland speelt hier een bijzondere rol bij. In Hoofddorp staat een grote fabriek van Kite die jaarlijks 4000 van deze therapieën maakt. Een tweede fabriek van Bristol Myers Squibb (BMS) wordt op dit moment gebouwd in Leiden.
