‘Het is belangrijk dat alle landen in Europa beter samenwerken en duidelijke regels maken’, zegt dr. Denis van Hout (UMC Utrecht). Zij is één van de onderzoekers die aan de studie heeft meegewerkt. ‘Zo kan het onderzoek sneller starten, zonder dat de veiligheid van patiënten in gevaar komt.’
Grote verschillen binnen Europa
De onderzoekers analyseerden het verloop van het internationale REMAP-CAP-onderzoek; een onderzoek dat vóór en tijdens de coronapandemie liep. De studie onderzocht onder meer behandelingen voor patiënten met ernstige longontsteking, waaronder COVID-19.
Het Verenigd Koninkrijk (VK) bleek opvallend slagvaardig. In dat land werden tijdens de pandemie binnen vijf dagen contracten met ziekenhuizen gesloten. Ter vergelijking: in Nederland duurde dat gemiddeld 138 dagen en in andere Europese landen zelfs 183 dagen.
Ook ethische commissies en toezichthouders gaven in het VK gemiddeld binnen acht dagen groen licht. In andere landen was dit gemiddeld pas na 115 dagen. Dankzij deze kortere doorlooptijden konden patiënten in het VK gemiddeld drie maanden eerder deelnemen aan onderzoek naar behandelingen.
Samenwerking essentieel
Volgens de onderzoekers komt het verschil vooral door betere organisatie van onderzoek in het VK, inclusief speciale procedures voor medisch onderzoek in crisistijd. Landen als Nederland hadden zulke regelingen minder goed op orde of voerden ze niet effectief uit.
Dit betekent dat het land waarin je woont bepaalt hoe snel je mee kunt doen aan onderzoeken naar nieuwe behandelingen, concluderen de onderzoekers. Zeker tijdens een pandemie kan de snelle start van een studie levens redden, omdat er vaak nog geen medicijnen of behandelingen zijn. Hoe sneller een onderzoek start, hoe sneller duidelijk wordt of een behandeling werkt en veilig is.
Nationaal Plan Klinisch onderzoek
De Vereniging Innovatieve Geneesmiddelen (VIG) herkent de uitdagingen uit dit onderzoek. ‘Daarom spant de VIG zich in voor een beter klimaat voor klinisch onderzoek ‘Dat doen we binnen de Dutch Clinical Research Foundation (DCRF), waarbij ook andere stakeholders uit het klinisch onderzoeksveld zijn betrokken’, zegt Dineke Amsing, directeur Beleid & Samenwerkingen bij de VIG en bestuurslid bij de DCRF. ‘Met het Nationaal Actieplan Klinisch Onderzoek als kompas werken we aan concrete doelen en identificeren we acties om WMO-plichtig onderzoek in Nederland te optimaliseren.’
‘Zeker tijdens een gezondheidscrisis is snelheid van klinisch onderzoek cruciaal’, vervolgt Amsing. ‘Maar ook in gewone tijden verdienen patiënten in Nederland snelle toegang tot innovatieve behandelingen. Nederland heeft de kennis, infrastructuur en wilskracht in huis om koploper te zijn in medisch onderzoek. Deze studie bevestigt wederom dat er werk aan de winkel is, maar ook dat de oplossingen binnen handbereik liggen.’
Verder lezen
- Nieuwsbericht UMC Utrecht: Obstakels bij opstarten van klinische studies
- Website onderzoek: REMAP-CAP
- Publicatie JAMA Network Open: Hurdles for the Delivery of Multinational Randomized Clinical Trials
- DCRF: Nationaal Actieplan Klinisch Onderzoek
