Gemiste kansen
Vooral patiënten met kanker of zeldzame aandoeningen wachten vaak maanden, soms jaren, op toegang tot middelen die in andere Europese landen al wel beschikbaar zijn. Die vertraging betekent gemiste kansen op genezing, levensverlenging of een betere kwaliteit van leven – en mentaal is het zwaar. Mark Kramer, voorzitter van de Vereniging Innovatieve Geneesmiddelen (VIG): ‘Het idee dat er iets is wat kan helpen, maar dat je daar nog niet bij kunt, is voor veel patiënten moeilijk te begrijpen.’
Procedures houden innovaties nauwelijks bij
Dat is opmerkelijk in een land met een sterk zorgstelsel, zorgvuldige beoordeling en hoge ambities rond passende zorg. De procedures voor opname in het basispakket zijn zó grondig, dat het tempo van wetenschappelijke innovaties nauwelijks wordt bijgehouden. Het gevolg: uitgestelde toegang tot bewezen werkzame behandelingen, druk op het vertrouwen in het pakketbeheer én verlies aan innovatiekracht.
Als patiënten mogelijkheden voor betere gezondheid mislopen, loopt onze samenleving de voordelen daarvan ook mis. ‘Als mensen langer moeten wachten op betekenisvolle medicijnen, raakt dat niet alleen henzelf, maar ook hun gezinnen, behandelaren en werkgevers’, zegt Kramer. ‘Patiënten verdienen beter. Laten we als welvarend land niet achteraan lopen.’
Klinische studies naar andere landen
Bedrijven investeren het liefst in landen met snelle, voorspelbare processen. Als innovatieve behandelingen pas laat beschikbaar komen, wordt Nederland minder aantrekkelijk voor vroegtijdige introductie of klinisch onderzoek. Als behandelingen die als referentie nodig zijn in trials hier ontbreken, wijken studies uit naar andere landen. Dat remt deelname van Nederlandse behandelaren aan de nieuwste therapieën en tast innovatiekracht en verdienvermogen aan. ‘Nederland verliest zo z’n aantrekkingskracht als innovatienatie. Dat raakt onze kennispositie, werkgelegenheid én het vertrouwen van patiënten in het systeem’, aldus Kramer.
Mark Kramer
‘De achterstand die we opbouwen, is lastig in te halen.’
Voor toekomstige patiënten betekent dit: minder toegang tot doorbraken. Intussen groeit de kloof tussen wat medisch mogelijk is en wat daadwerkelijk toegankelijk is. ‘De standaard van zorg in Nederland gaat hier achterlopen als innovaties ons stelsel niet tijdig bereiken’, benadrukt Kramer. ‘En de achterstand die we opbouwen, is lastig in te halen. Dat zou echt zonde zijn, want Nederland heeft juist alle ingrediënten in huis: uitmuntende kennisinstellingen, een moderne gezondheidszorg, goede infrastructuur en een sterk publiek-privaat ecosysteem.’
Zorgkosten beheersen met innovaties
Hier ligt óók een kans. Als we innovaties passend en snel inzetten, boeken we gezondheidswinst én ontlasten we zorgprofessionals. Onderzoek van PwC laat zien dat gepast gebruik van innovatieve geneesmiddelen het tekort aan zorgpersoneel met circa 14% kan terugdringen. Door vermijdbare zorg te voorkomen met tijdig passende behandelingen, leveren deze middelen bovendien een bijdrage aan duurzaam houdbare zorg.
Innovatieve geneesmiddelen ondersteunen het hele systeem: ze helpen de zorg toegankelijk, betaalbaar en werkbaar te houden – vandaag en morgen.
Samen werken aan versnelling
De geneesmiddelensector is bereid om samen met overheid en zorgpartijen verantwoordelijkheid te nemen. Niet door concessies aan zorgvuldigheid, maar door het proces slimmer, voorspelbaarder en toekomstbestendiger te maken. Kijk daarbij naar het hele systeem, met onder meer:
-
Betere aansluiting op Europese processen en tijdlijnen, zodat dubbel werk wordt voorkomen en onnodige wachttijd wordt beperkt.
-
Vroegtijdige, bruikbare Horizonscan als gedeeld startpunt om onzekerheden (effectiviteit, budgetimpact, gepast gebruik) tijdig te adresseren – met gebundelde kennis van alle partijen, inclusief de sector.
-
Passende beoordeling en vergoeding met slimme risicobeheersing, zodat middelen voor urgente of kleine patiëntengroepen sneller verantwoord beschikbaar komen.
-
Een waaier aan risicomitigerende instrumenten, zoals monitoring, tijdelijke vergoedingen en uitkomstgerichte afrekenmodellen, voor maatwerk, voorspelbaarheid en gedeelde verantwoordelijkheid voor evaluatie en bijsturing.
Tijdwinst, gezondheidswinst en welvaartswinst
‘Als we in Nederland de procedures moderniseren waardoor nieuwe behandelingen sneller beschikbaar komen, kunnen we patiënten sneller helpen en de zorg duurzaam versterken’, zegt Kramer. ‘Dat levert tijdwinst, gezondheidswinst en welvaartswinst op. Gezonde mensen stimuleren een gezonde economie, en vice versa.’
‘Nederland kan vooroplopen in het bieden van kwalitatief hoogwaardige, toegankelijke zorg, als we durven versnellen waar dat verantwoord kan. We hebben alle ingrediënten tenslotte in huis,’ besluit Kramer.
Verder lezen:
Zie ook:
Patiënten moeten in Nederland nóg langer wachten op nieuwe geneesmiddelen
KPMG: aantrekkelijkheid Nederland voor Life Sciences & Health onder druk
Investeer in innovaties voor patiënt, zorgstelsel en maatschappij
