Dat zegt Cathy van Beek, een doorgewinterde zorgbestuurder en aftredend vicevoorzitter van het adviescollege Code van de VIG. ‘Zorgaanbieders kunnen nog heel wat leren van farmaceutische bedrijven als het gaat om hun duurzame agenda.’
Onmisbare bijdrage
Cathy van Beek groeide op in een zwaar gereformeerd gezin van 16 kinderen. Een eigen loopbaan opbouwen paste niet in dat plaatje. Haar leven is desondanks een aaneenschakeling van kansen op opleidingen, banen en opdrachten, die ze met hart en ziel heeft aangegrepen. Als het om de maatschappelijke toegevoegde waarde van medicijnen gaat, geeft ze een eigen voorbeeld. De migraine waar ze in de overgang veel last van had, kreeg ze dankzij medicijnen onder controle.
‘Er is geen enkele werkgever die voortdurend de gaten opvult als je door zo’n aandoening het plotseling laat afweten, laat staan als bestuurder. Mijn loopbaan had er echt anders uitgezien, wanneer er geen hormoonpleisters waren geweest. Het klinkt misschien vreemd maar voor de emancipatie van vrouwen heeft de farmaceutische sector een onmisbare bijdrage geleverd. Denk alleen al aan de pil. Daar mogen we het best wat vaker in positieve zin over hebben.’
Invloedrijk
Cathy van Beek werd opgeleid als verpleegkundige, bestuurskundige en expert op het gebied van veranderkunde. Ze is meer dan 25 jaar bestuurder en toezichthouder. In 2018 kreeg ze van het ministerie van VWS de opdracht als kwartiermaker duurzame zorg. Sindsdien geldt zij als een van de meest invloedrijke denkers en doeners op het gebied van dit onderwerp. In 2020 trad zij toe tot het adviescollege dat toeziet op de naleving van de Code waaraan alle leden van de VIG zich hebben gecommitteerd. Na ruim drie jaar, het verstrijken van de eerste termijn, geeft ze het stokje graag door aan Mirjam van ’t Veld, tot voor kort voorzitter van de Landelijke Huisartsen Vereniging.
‘Toen ik lid werd van dit college, ging het in de politiek en de media alleen maar over prijzen’, zegt Van Beek. ‘Dat heeft mij heel erg verbaasd. In de ons omringende landen, zoals België en Frankrijk, is het beeld heel anders. De maatschappelijke meerwaarde van geneesmiddelen is enorm. Dat kun je niet reduceren tot alleen het prijskaartje dat daar aanhangt. Dit laat onverlet dat de Code en het Adviescollege terecht ook veel aandacht geven aan excessieve prijzen en oneerlijk marktgedrag. Daar sta ik 100% achter. Tegelijk kan de winst voor patiënten verlies betekenen voor de gezondheid van onze planeet. Daar kon ik vanuit de Code de eerste 3 jaar de focus op leggen.”
‘Laat zien dat duurzaamheid in je DNA zit’
Vergroenen
Ze vervolgt: ‘Mij is daarbij opgevallen dat ook op het gebied van duurzaamheid leden van de VIG zich soms bescheidener opstellen dan nodig is, meent Van Beek. Farmaceutische bedrijven en de VIG waren een van de eersten die hun hand opstaken om de Green Deal Duurzame Zorg 2.0 te ondertekenen. Dat was voor hen geen green washing. Zij nemen het integraal op in hun strategie, beleid en de verantwoording daarvan in de jaarverslagen. Dat blijkt ook uit de jaarlijkse zelfevaluatie van de aangesloten leden en de site-visits door het College. Daar kunnen anderen partijen in de zorg nog een puntje aan zuigen. Maar we zijn er nog lang niet. Hoe maak je een healing environment – een gezonde omgeving zodat je minder ziek wordt en minder medicijnen gebruikt – waar je de medicijnen die je echt nodig hebt op de beste manier gebruikt? Daar kunnen en moeten mijns inziens VIG-leden ook een leidende rol in spelen. Dat kan wel de uitdaging voor de volgende fase zijn. Dus preventie en het vergroenen van het primaire proces is key. Het gaat dan niet alleen om groene gebouwen en vervoer, maar om het hele proces van grondstoffen tot productie, distributie, verantwoord hergebruik en wellicht ook terugname van geneesmiddelen. Dus inzetten op circulair werken met minder verspilling en passend en goed gebruik van geneesmiddelen. Dit past naadloos in het IZA.’
Impact
Van Beek: ‘Ik denk dat het goed is als we in de toekomst duidelijker maken wat de impact is van bepaalde medicijnen op het milieu en wat het meest duurzame alternatief is. Waar blijft het afval, wat komt er in het milieu? Wat is de impact op de planeet? Noem dat in de bijsluiter. Laat zien dat duurzaamheid in je DNA zit. Ook door samen met patiënten te kijken naar duurzaam gebruik van medicijnen en gebruik van medische hulpmiddelen thuis kan verspilling worden voorkomen. Juist ook buiten het ziekenhuis, dus thuis, waar de meeste geneesmiddelen gebruikt worden. Daar kan de VIG ook een mooie rol in spelen.’
‘De verlegenheid voorbij’
Te bescheiden?
‘Bescheidenheid is een goede eigenschap, maar ik heb het gevoel dat de farmaceutische sector in ons land wel iets te kopschuw is geworden’, aldus Cathy van Beek. ‘Vertel gewoon je eigen verhaal, ook door jonge ambassadeurs die intrinsiek gepassioneerd voor geneesmiddelenbedrijven werken. Je hebt meer impact dan je uitdraagt, zeg ik tegen de sector. Nederland behoort tot de koplopers op het gebied van innovatie en verduurzaming. We hebben de Europese toezichthouder (EMA) en een uitstekend College Beoordeling Geneesmiddelen. We tellen echt mee in de internationale eredivisie. Zorg voor een eerlijk verdienmodel. De verlegenheid voorbij.’
