29-08-2023

Klaar voor COVID in het najaar?

Shutterstock 1791139418 vaccinatie verkleind
Natuurlijk, we ‘voelen’ corona nauwelijks meer in het dagelijks leven. Maar we weten wel beter. Het najaar komt eraan, omikron circuleert en de voorbereidingen voor vaccinatierondes zijn in volle gang. Hoe kijken vaccinfabrikanten naar de nieuwe dreiging?

Minister Kuipers heeft het RIVM en GGD GHOR Nederland gevraagd om voorbereidingen te treffen voor een prikcampagne. Vrijdag 25 augustus is aangekondigd dat de nieuwe vaccinatieronde start op 2 oktober. Hoogstwaarschijnlijk wordt gebruik gemaakt van een mRNA-vaccin dat is aangepast aan de nu circulerende omikron subvariant (XBB).

Immuungecompromitteerd

Zo’n 4,8 miljoen mensen ontvangen een uitnodiging. Een coronaprik voor de hele bevolking is niet nodig, volgens de Gezondheidsraad. Want een groot deel van de Nederlandse bevolking heeft al bescherming opgebouwd tegen het SARS-CoV-2-virus. Hetzij door besmetting, dankzij vaccinatie of allebei. Dus gaat de uitnodiging naar mensen van 60 jaar en ouder, maar ook naar volwassenen uit medische risicogroepen die jaarlijks een oproep ontvangen voor de griepprik, en volwassenen en kinderen met een hoger risico op besmetting - bijvoorbeeld vanwege een afweerstoornis.

Ilse van Hensbeek, medisch directeur van AstraZeneca zegt erover: ‘Circa 1 à 2% van de wereldbevolking, ook in Nederland, is immuungecompromitteerd. Zij lopen een groter risico op ernstige ziekte, ziekenhuisopname en sterfte. Vaccinatie bij hen is niet mogelijk of werkt niet voldoende. Het gevaar wordt urgenter voor deze groep, zeker nu het aantal COVID-besmettingen weer oploopt. Het is belangrijk dat we met elkaar ook deze groep mensen beschermen. Voorkomen is tenslotte beter dan genezen.’

Artificial intelligence

Dus al lijkt corona nu slechts op de achtergrond te spelen, de dreiging moet hoe dan ook serieus worden genomen.
‘Het is echt belangrijk dat mensen met een verhoogd risico op ernstige ziekte door coronabesmetting de mogelijkheid krijgen om zichzelf te beschermen,’ zegt ook medisch directeur Marc Kaptein van Pfizer. ‘Vaccinatie helpt de infectiekans te minimaliseren, de impact ervan te verminderen en de verspreidingskans te verkleinen.’

Dat effect zagen we natuurlijk in de voorgaande periode. En dus monitoren bedrijven continu de evolutie van het SARS-CoV2-virus. Door het gebruik van artificial intelligence is het zelfs mogelijk om te voorspellen welke varianten dominant zouden kunnen worden, stelt Pfizer.
‘Die voorspelling is een continu proces en wordt dus niet per jaar gedaan. Deze variatie was al geïdentificeerd als potentieel dominante variant. Dus toen dit ook werkelijkheid werd, konden we extra snel handelen,’ aldus Kaptein.

Variatie ingediend bij EMA

Want Pfizer en BioNTech hebben inmiddels een variatie voor hun omikron XBB.1.5-aangepaste monovalente COVID-19-vaccin ingediend bij het Europees Geneesmiddelenbureau (EMA). ‘Geactualiseerde omikron XBB-sublijnen kunnen helpen om tijdens het komende herfst- en de bescherming tegen COVID-19 te behouden,’ zegt Kaptein.

De vaccins zijn deels al geproduceerd. Dus na goedkeuring door de regelgevende instanties, kunnen de aangepaste vaccins onmiddellijk naar de EU-lidstaten worden verzonden.

Pfizer zegt bovendien al verder te kijken dan de COVID-19-pandemie.
‘Dit najaar presenteren wij onze inzet in Nederland ter voorbereiding op potentiële toekomstige pandemieën. Dat goede, tijdige voorbereiding essentieel is, hebben we geleerd van COVID-19.’

Update 30.08.23: EMA positief over aangepast coronavaccin van BioNTech/ Pfizer