Eén jaar na Draghi onderkent Von der Leyen het belang van gezondheid en innovatie

Verdienvermogen en weerbaarheid

De lijn is duidelijk: zonder een sterk Europees ecosysteem voor geneesmiddelen en biotechnologie verliezen we zowel zorgtoegang als economisch momentum. Mario Draghi benadrukte in 2024 al dat geneesmiddelen een belangrijke strategische sector is voor het verdienvermogen én de weerbaarheid van Europa.

Van de aanbevelingen in dit veelgeprezen rapport is één jaar na het verschijnen slechts 11% gerealiseerd. Draghi wees al op onderinvestering en regeldruk. Wie de achterstand wil inhalen, moet opschalen in digitalisering en AI, en obstakels wegnemen in beoordeling, prijs en vergoeding.

Commissie erkent urgentie

Von der Leyen laat nu zien dat de Commissie de urgentie hiervan inmiddels erkent. De Commissie wil nu investeren in AI Gigafactories, kwantumtechnologie en een nieuw Global Health Resilience Initiative. De Europese Life Sciences Strategy en de Biotech Act bieden mogelijkheden om procedures te versnellen, data bruikbaar te maken voor onderzoek en kliniek, en productiecapaciteit in Europa te vergroten.

‘Behandel geneesmiddeleninnovatie als vitale infrastructuur, net als energie en digitale netwerken,’ zegt Carla Vos, algemeen directeur van de VIG. ‘Dat vraagt om langjarige investeringszekerheid, snellere en voorspelbare routes van lab naar patiënt en dataruimtes die in de praktijk werken voor onderzoek én zorg. Als we die randvoorwaarden nu consequent regelen via de Biotech Act en de Life Sciences Strategy, versnellen we toegang voor patiënten en herstellen we Europa’s strategische autonomie.’

VS en China: Europa is concurrent

Europa kan niet eindeloos blijven dralen om dit concreet in te vullen. De Verenigde Staten en China investeren gericht en op schaal, en behandelen Europa daarbij eerder als concurrent dan als partner. Wie te lang aarzelt, ziet talent, kapitaal en productie verschuiven, met directe gevolgen voor patiënten en voor het Europese verdienvermogen. Europa kan dit alleen het hoofd bieden met duidelijke maatregelen: voorspelbare beoordelingen, korte doorlooptijden en besluitvorming die innovaties vlot door de hele keten loodst in plaats van schakel voor schakel.

Vos: ‘Als wij de lat niet hoger leggen dan het uitspreken van intenties, bepalen anderen de spelregels. Wat mij een gezonde ambitie lijkt: binnen 24 maanden geneesmiddelen directe toegang voor patiënten na EMA-goedkeuring, een verdubbeling van Europese productiecapaciteit voor baanbrekende therapieën en een EHDS die de innovatie kracht versterkt, patiëntenzorg verbetert via secundair datagebruik. Dat is haalbaar als de Commissie, de lidstaten, de zorgstelsels en de geneesmiddelensector nu de handen in elkaar slaan.’

Meer lezen:

• De tekst van Vonder Leyens State of the Union 2025
• De aanbevelingen van Mario Draghi:
  • ‘The future of European competitiveness’ (Part A)
  • ‘The future of European competitiveness (Part B, In-depth analysis and recommendations)