Voor het inperken van de patiëntenparticipatie worden verschillende argumenten genoemd, waaronder: behoefte aan snelle en uniforme besluitvorming, waarborgen van de wetenschappelijke objectiviteit en voorkomen dat een grote diversiteit aan geluiden de uniformiteit en kwaliteit van besluiten kan aantasten. ‘Wat de exacte overwegingen ook zijn; meewegen van de stem van patiënten hoort thuis in alle fasen van medicijnontwikkeling’, stelt Amsing.
Structureel borgen
Recent liet het Burgerforum van het Radboudumc zien hoe waardevol het is om meerdere perspectieven te betrekken bij ingewikkelde zorgkeuzes. VIG-voorzitter Mark Kramer zei in reactie op de uitkomsten van het Burgerforum dat het een logische vervolgstap is om het perspectief van patiënten en de geneesmiddelensector ook structureel te betrekken.
Amsing staat daar vierkant achter. ‘Patiënten brengen ervaringskennis mee die door geen dataset volledig kan worden vangen. Wat de VIG betreft moeten we juist investeren in patiëntenparticipatie. Bijvoorbeeld door patiëntvertegenwoordigers een gelijkwaardige rol aan tafel te garanderen en breed toegang te bieden tot scholing en ondersteuning, zoals de EUPATI-opleiding. Stevige patiëntenparticipatie komt niet alleen de kwaliteit van zorg ten goede, maar ook het draagvlak voor bijvoorbeeld beslissingen ten aanzien van de vergoeding van nieuwe geneesmiddelen.’
Samenwerking
‘Alle partijen die betrokken zijn bij de ontwikkeling en toepassing van geneesmiddelen en vaccins – van patiënten tot zorgverleners en van fabrikanten tot beleidsmakers – zijn nodig om samen vorm te geven aan de best passende farmaceutische zorg’, bepleit Amsing. ‘De oproep van patiëntenorganisaties om samen met de overheid en de geneesmiddelensector om tafel te gaan, ondersteunen we dan ook van harte.’
Constructieve inzet
In het oorspronkelijke voorstel van de Europese Commissie was voorzien dat patiëntvertegenwoordigers stemrecht krijgen in belangrijke EMA-organen, zoals het CHMP (human use) en het PRAC (veiligheidsbewaking). Patiëntenkoepels waarschuwen dat onderdelen daarvan in de nu lopende onderhandelingen zijn afgezwakt of op losse schroeven staan, met risico op een beperktere rol voor patiënten (bijvoorbeeld als waarnemer zonder stemrecht).
De gesprekken tussen Raad, Parlement en Commissie over de voorgestelde inperkingen lopen nog. ‘Onze inzet is constructief’, aldus Amsing. ‘Zorg dat patiënten een betekenisvolle plek houden aan de besluitvormingstafel. Door de stem van de patiënt in de hele levenscyclus van een geneesmiddel te borgen – van onderzoeksopzet tot gebruik in de praktijk – zorgen we voor mensgerichte uitkomsten en de best passende farmaceutische zorg.’
