Nieuwe medicijnproductiefaciliteit in Katwijk geeft Nederland een economische én strategische impuls

In de faciliteit worden straks onder andere middelen gemaakt op het gebied van hart- en vaatziekten, hersenaandoeningen, kanker en afweerstoornissen. De productie maakt gebruik van de nieuwste technieken, waaronder volledige automatisering, digitaal gestuurde processen en milieuvriendelijke methoden zonder papiergebruik.

Geneesmiddelensector draagt bij

‘Dit is een investering met grote en concrete betekenis’, zegt Carla Vos, algemeen directeur van de VIG. ‘Het laat zien dat de geneesmiddelensector in Nederland wil bijdragen aan oplossingen: voor patiënten, voor de economie en voor strategische weerbaarheid en zelfstandigheid in Europa.’

De keuze voor Nederland is mede te danken aan het uitstekende logistieke netwerk, met Schiphol als internationaal knooppunt, en het hechte ecosysteem waarin wetenschap en bedrijfsleven samenkomen. Het Leiden Bio Science Park is daarvan een sprekend voorbeeld: het is inmiddels uitgegroeid tot een van de grootste centra voor medische innovatie in Europa. De combinatie van hoogwaardige kennisinstellingen zoals onze universiteiten, de uitstekende infrastructuur – met onder meer Schiphol – en de aanwezigheid van het Europees Geneesmiddelenbureau (EMA) maakt Nederland tot een logische locatie voor investeringen van producenten van innovatieve geneesmiddelen.

‘Het aloude credo van Nederland als poort van Europa is ook in 2025 nog steeds geldig’, aldus Vos. ‘Samen met de aanwezigheid van goed opgeleid personeel en een goed track record op het gebied van geneesmiddelproductie kunnen we farmaceutische bedrijven goed huisvesten in ons land.’

Aansluiting bij industriebeleid

De aankondiging van deze faciliteit sluit goed aan bij het nieuwe industriebeleid dat het demissionaire kabinet in oktober presenteerde. Dat beleid focust op sectoren die bijdragen aan de gezondheid, de economie, de weerbaarheid en de onafhankelijkheid van Nederland. De geneesmiddelensector is daarin expliciet aangewezen als een van de speerpunten, als onderdeel van het bredere veld van biotechnologie.

De productiefaciliteit laat concreet zien wat dergelijk beleid in de praktijk kan opleveren: hoogwaardige banen, kennisuitwisseling en zichtbare versterking van Nederland als aantrekkelijke vestigingsplaats voor medische vernieuwing. De fabriek biedt straks werk aan 500 mensen zodra deze volledig in gebruik is. Tijdens de bouw, die enkele jaren zal duren, zijn naar verwachting zo’n 1.500 mensen aan het werk. Ook bedrijven in de omgeving, zoals leveranciers, installatiebedrijven en onderzoeksinstellingen, profiteren mee.

Voor elke euro die in de fabriek wordt gestoken, wordt naar schatting vijf euro aan economische waarde toegevoegd aan de plaatselijke economie. Bovendien zorgt elke baan in de fabriek voor meerdere banen in aanverwante sectoren, zoals vervoer, opslag en distributie.

Samen optrekken

De investeringsplannen geven invulling aan de aanbevelingen van Mario Draghi en Peter Wennink voor het versterken van de concurrentiekracht en het verdienvermogen van Europa en Nederland. ‘Als er meer van dit soort investeringen komen, kan Nederland uitgroeien tot een voortrekker op het gebied van geneesmiddelenvernieuwing’, zegt Vos. ‘Maar dat vraagt wel om vasthoudendheid. Je bouwt dit soort ecosystemen niet in een jaar, en je verliest ze in een oogwenk; zeker in de huidige geopolitieke situatie waarbij grootmachten als de VS en China er alles aan doen om investeringen in hun landen zo aantrekkelijk mogelijk te maken.’

Tijd voor samenhangend beleid

Hiervoor is samenhangend beleid op de lange termijn nodig, zonder tegenstrijdige keuzes vanuit verschillende ministeries, met een gerichte aanpak om te zorgen voor een goede infrastructuur, voldoende en goed opgeleide mensen en wet- en regelgeving die ondersteunend is aan innovatie en economische groei.

Ook is het van belang om de problemen op de Nederlandse markt voor innovatieve geneesmiddelen op te lossen. Nieuwe behandelingen komen in Nederland vaak te langzaam beschikbaar voor patiënten en we voldoen als Nederland niet aan de Europese transparantieverordening die aangeeft dat er binnen 180 dagen een besluit moet zijn over vergoeding inclusief prijsonderhandeling, dit duurt in NL gemiddeld twaalf tot vijftien maanden, meer dan dubbel zo lang. Als het lukt om dit te verbeteren, verbetert dat de toegang tot nieuwe geneesmiddelen voor Nederlandse patiënten en wordt het land voor geneesmiddelenbedrijven aantrekkelijker om zich ook in de toekomst hier te vestigen en te investeren.