Tijd om winst te boeken!

Ik heb een tip voor het nieuwe kabinet. Want het is hoog tijd om winst te gaan boeken. Geen geldelijke winst, maar gezondheidswinst. Staat u mij toe dit toe te lichten?

29 oktober 2025. Dit is de dag waarop u en ik naar de stembus mogen. Op deze dag beslissen wij samen welke keuzes we in Nederland de komende vier jaar – ongeveer – gaan maken. En dat is een moeilijke taak; er is minder geld, maar er moet meer gebeuren. Er liggen immers immense uitdagingen, in Nederland en in de rest van de wereld.

Uitdagende en verantwoordelijke taak

Met een bevolking die steeds meer zorg nodig heeft, is onze gezondheid en gezondheidszorg een van de belangrijkste zaken waar onze toekomstige regering over moet gaan beslissen. Een uitdagende en verantwoordelijke taak.

Zorg is inmiddels de op één grootste uitgavenpost van de overheid. Naar schatting komen de uitgaven aan zorg in 2025 op 114 miljard euro uit (1). Dat is enorm veel geld. Daarvan bestaat ongeveer 70 procent uit loon voor de zorgmedewerkers (2) en zo’n 6% uit uitgaven aan (soms dure en soms goedkope) geneesmiddelen (3).

Dit moet beter…

En dit laatste feit brengt mij bij het punt dat ik wil maken. We investeren te weinig in vaccins. Want hoewel Nederland een vooruitstrevend land is met een goede gezondheidszorg, presteren we op ziektepreventie door vaccins ronduit slecht. Binnen de Europese Unie geeft Nederland aan vaccins, na Malta, zo’n beetje het minste uit (4).

Daar komt nog bij dat we in Nederland gemiddeld 9 jaar wachten tot een goedgekeurd vaccin via een vaccinatieprogramma een arm bereikt (5). Blijkbaar heeft het beschermen van kinderen en kwetsbare ouders tegen soms dodelijke infectieziekten geen prioriteit gehad. Dat kán niet alleen beter, dat móet beter.

De winsttip: investeer in vaccins

En dan de beloofde tip: Investeer nu structureel in bescherming tegen infectieziekten (6), want dit is een investering die zichzelf tot 19x terugverdient. Uit een rapport uit 2024 van het Office of Health Economics (OHE) met de titel “Socio-Economic Value of Adult Immunisation Programmes” (7) blijkt dat voor elke euro die wordt geïnvesteerd in immunisatie van volwassenen, de samenleving tot €19 kan terugverdienen. Dit komt overeen met meer dan €4600 aan netto economische voordelen per individu.

Het rapport benadrukt dat deze voordelen aanzienlijk opwegen tegen de kosten voor programma’s die gericht zijn op bijvoorbeeld pneumokokken en griep. De OHE roept op tot meer investeringen in vaccinatie van volwassenen om de gezondheid te verbeteren en een aanzienlijk rendement te behalen voor individuen en economieën.

Breed gedragen oproep

Oftewel, vaccinatie kan bijdragen aan de volksgezondheid én aan economische groei in Nederland. Bovendien neemt de zorglast door infectieziekten af. Daarom is een nieuw en uitgebreid vaccinatiestelsel voor volwassenen – én structurele financiering daarvan – geen kostenpost maar een goed renderende investering.

Ik hoor u al denken: “Ja hallo! ik snap wel dat jullie dit zeggen!” Maar het is niet zo dat enkel de vaccinontwikkelaars dit voorstaan. In april van dit jaar riep een coalitie van zorgprofessionals (onder meer artsenfederatie KNMG, apothekersorganisatie KNMP, het Aidsfonds, het Longfonds en Senioren Netwerk Nederland) de regering op om met hen in gesprek te gaan om toe te werken naar een “effectief en toekomstbestendig vaccinatiebeleid” (8).

Kortom, laten we gezamenlijk – patiëntenorganisaties, overheid, zorgverleners en de innovatieve geneesmiddelensector – met spoed en met grote voortvarendheid werken aan investeringen in het Nederlandse vaccinatiebeleid. Het doel? Gezondheidswinst boeken.

Bronnen