Kanker is een van de 3 volksziekten waar we als samenleving de komende jaren steeds vaker mee geconfronteerd worden. De vijfjaarsoverleving bij kanker stijgt elk jaar met ongeveer een procent.
Nationale integrale aanpak van kanker noodzakelijk!
Kanker is ongecontroleerde deling van lichaamscellen. De ongecontroleerde groei komt door meerdere veranderingen (mutaties) in het erfelijk materiaal, waardoor de cellen niet meer stoppen met delen en groeien in omliggende weefsels. Ook kunnen deze veranderingen ervoor zorgen dat het immuunsysteem de kankercellen niet herkend. Soms zaaien ze uit naar andere delen van het lichaam. Kanker kan zich manifesteren in praktisch alle organen in de vorm van tumoren (oncologisch) maar ook in het bloedstelsel (hematologisch) (Bron: Kanker.nl)
Ondanks de toegenomen vijfjaarsoverleving van de afgelopen jaren overlijden er nog steeds veel mensen (45840 mensen in 2020, bron: IKNL) aan de gevolgen van kanker. Daarnaast kunnen mensen nog jarenlang na de behandeling tegen kanker te maken krijgen met verschillende gevolgen, welke niet altijd zichtbaar zijn. Denk aan chronische vermoeidheid, angst (voor terugkeer van kanker), onzekerheid, relationele en seksuele problemen, depressie en sociale isolatie. (Bron: IKNL en KWF)
Mede dankzij nieuwe behandelingen als immunotherapie en zogenoemde targeted therapies zijn melanoom-, prostaat-, borst-, vormen van bloed/leukemie en schildklierkanker de afgelopen jaren in veel gevallen chronische ziekten geworden. Dat is goed nieuws voor patiënten. Er wordt veel onderzoek gedaan naar het ontstaan van kankersoorten en daardoor leren we steeds meer over de wijze waarop we de ziekte kunnen bestrijden. Hierdoor kunnen er nieuwe behandelingen worden ontwikkeld die deze veranderingen tegengaan (doelgerichte therapie) of het immuunsysteem in staat stellen de kankercellen te herkennen en uit te schakelen (immunotherapie)
Een analyse van de Horizonscan maakt duidelijk dat het aantal innovatieve geneesmiddelen stijgt, met name bij kanker. De meeste verwachte innovaties voor de aankomende twee jaar betreffen de behandeling van patiënten met kanker (38% van de behandelingen beschreven in de Horizonscan). Het is belangrijk dat die innovaties niet op de plank blijven liggen, maar zo snel mogelijk de patiënt bereiken. De Vereniging onderstreept het belang van een goed werkende Horizonscan, waarin de gemaakte voorspellingen accuraat en tijdig zijn. Leden van de Vereniging Innovatieve Geneesmiddelen (VIG) werken hier graag aan mee en leveren periodiek input voor de Horizonscan.
Op basis van Europe’s Beating Cancer Plan hebben KWF, IKNL en NFK het initiatief genomen om voor Nederland een Nationale Kankeragenda op te stellen. Het doel hierbij is een significante stijging van 5-jaarsoverleving met goede kwaliteit van leven: 65 % van de mensen die de diagnose kanker krijgen kent nu een perspectief van vijf jaar. De doelstelling is om dit binnen tien jaar naar 75 % te brengen.
Daarnaast moet de agenda ervoor zorgen dat de impact van kanker op patiënten en de maatschappij kleiner wordt: meer preventie van kanker, eerdere opsporing en betere kwaliteit van leven voor (ex-)kankerpatiënten. Toegang tot de beste behandelmogelijkheden is daarbij cruciaal.
Wij omarmen dit initiatief en werken graag samen met de leden en betrokken partijen aan realiseren van deze agenda. Daarvoor is intensievere publiek-private samenwerking nodig. Verder is het essentieel dat het ministerie van VWS een krachtige regierol neemt.
De vijfjaarsoverleving van kankerpatiënten is in zestig jaar gestegen van 25% naar 65% (Bron: KWF). Dat is ontzettend goed nieuws voor deze patiënten en hun naasten. Tijdige inzet van nieuwe geneesmiddelen en behandelingen is voor patiënten erg belangrijk. Toch staat Nederland op een zeer matige tiende plek in Europa, als het gaat om gebruik van nieuwe kankermedicijnen. De lange doorlooptijd van verwerking van kennis in de richtlijnen voor artsen kan hierbij een rol spelen.
Om patiënten toegang te geven tot alle mogelijke innovaties is tijdige verwerking van kennis in medische richtlijnen van belang, zodat artsen deze (oncologische) innovaties ook kunnen toepassen. Het verwerken van kennis en innovaties in behandelrichtlijnen kan tot wel 7 jaar duren. Deze richtlijnen bieden expliciete aanbevelingen voor het medisch handelen en vormen de basis van het kwaliteitsbeleid van medisch specialisten.
In een factsheet hebben we feiten, cijfers en mogelijke oplossingsrichtingen over medische richtlijnen in Nederland weergegeven.