14-01-2020

Blog Aarnoud Overkamp: Verspilling is geen klein bier

Samen met collega’s van Takeda zit ik in een conference call met ons hoofdkantoor in Japan. We praten over plannen voor 2020. Bij de ambities valt me op dat we in 2040 compleet CO2-neutraal willen zijn. Wereldwijd. Dan valt mijn oog op een ander bericht.

Dichtbij huis, hier in Nederland, gebeurt namelijk al van alles. Op zorgvisie.nl lees ik dat onderzoeker Charlotte Bekker zich hard maakt voor de strijd tegen medicijnverspilling. ‘Wie ongebruikte spullen met een waarde van duizend euro weggooit, wordt voor gek verklaard. Toch gebeurt dat massaal met medicijnen’, zegt ze.

Jaarlijks gaat het om een verspilling van enkele honderden miljoenen. Volgens Bekker is bijna 40 procent van de totale verspilling in de medicijnketen te voorkomen. Preventie – oftewel zinniger voorschrijven – en hergebruik zijn sleutelwoorden voor een oplossing.

In de strijd tegen verspilling komen we op stoom, ook in onze sector. De Vereniging Innovatieve Geneesmiddelen (VIG) en vijf geneesmiddelenbedrijven tekenden inmiddels de Green Deal. De VIG was ook een van de opdrachtgevers voor een pilot waarbij het publiek werd gevraagd om een mening over verspilling. De resultaten daarvan worden eind januari bekend. Bovendien komt er dit jaar een publiekscampagne, om de bewustwording bij Nederlanders te vergroten. Allemaal prima initiatieven!

Veel medicijnresten komen in het milieu terecht. Ongebruikte geneesmiddelen verdwijnen vaak in de afvalbak of – erger nog – in de gootsteen of het toilet. Dat laatste kost niet alleen veel geld, het is ook een serieuze belasting voor de kwaliteit van ons water. Bij apothekers, artsen, ziekenhuizen en op andere plekken komen steeds meer Teva Retourboxen voor ongebruikte medicijnen. Bij ons Nederlandse hoofdkantoor in Hoofddorp plaatsten we in december al zo’n box.

Verspilling heeft diverse oorzaken en allerlei gezichten. Daarom is het goed om dit veelkoppig monster samen aan te pakken. Apothekers, artsen, patiënten, geneesmiddelenbedrijven… we hebben allemaal onze eigen rol. En we moeten dit echt samen doen. Vandaag praten zo’n 35 professionals van deze groepen bij de VIG over de gewenste aanpak, om initiatieven te bundelen. Wie kan wat doen? De overheid heeft hierbij ook een rol. Bij het nobele streven om medicijntekorten te bestrijden, schieten beleidsmakers soms te ver door. Minister Bruins wil dat geneesmiddelenbedrijven voor álle medicijnen een verplichte voorraad van vijf maanden gaan aanhouden.

Extra voorraad is voor sommige, levensreddende medicijnen misschien een nuttige stap, om de kwetsbaarheid te verminderen. Maar je moet wel goed kijken wat je doet. Het is een kostbare operatie. Bovendien zorgen strenge eisen aan houdbaarheid ervoor dat we medicijnen niet eindeloos kunnen bewaren. En dan belanden er nog meer medicijnen waar ze niet thuis horen: in het milieu.

Aarnoud Overkamp,
voorzitter Vereniging Innovatieve Geneesmiddelen

Meer verspilling medicijnen bij vijf maanden voorraad
Green Deal