Er zijn talloze mooie voorbeelden in de zorg waarbij publieke en private partijen gezamenlijk optrekken in de strijd tegen de vele ziekten waar nog geen passende behandeling voor is. Neem de Dutch CardioVascular Alliance (DCVA), waarbij twintig partijen uit academie en bedrijfsleven samen werken aan de doelstelling om in 2030 de ziektelast voor patiënten met hart- en vaatziekten met 25% te verminderen. Of ABOARD, een coalitie van 35 publieke en private partijen die zich sterk maken om Alzheimer te stoppen voordat het is begonnen. Mooie initiatieven met ambitieuze doelstellingen, ontstaan uit een gedeelde gedachte om de kwaliteit van leven van patiënten te verbeteren.
Ook op het gebied van data in de zorg zie ik prachtige samenwerkingen ontstaan. Zo werken VNO-NCW, het ministerie van VWS samen, gesteund door 68 partijen in het project ‘Samen vooruit’ aan het koppelen van data-informatiesystemen in de zorg. Het publiek-private consortium HealthRI heeft recent subsidie uit het Groeifonds gekregen om te komen tot een nationale data-infrastructuur. Door data te bundelen en beschikbaar te maken voor onderzoek ontstaat sneller dan nu inzicht om ziekten te ontrafelen.
Stuk voor stuk inspirerende initiatieven die de kracht van samenwerking in de zorg laten zien. Ik ben dan ook verbaasd, maar ook verdrietig, over telkens weer alle ophef als er ‘ontdekt’ of zelfs ‘onthuld’ (sensatie!) wordt dat de academie en het bedrijfsleven met elkaar contact hebben (foei!) over zoiets cruciaals als geneesmiddelenontwikkeling. Alsof er sprake is van een geheim genootschap. Daarbij vraag ik me ook af wat voor idee leeft er in de media en daarmee in de samenleving over het maken van nieuwe medicijnen? Dat een groepje slimme mannen en vrouwen in witte jassen in een laboratorium wat experimenteren met reageerbuisjes, proefjes doen op muizen en dat er dan….. tadaa! een nieuw, baanbrekend, levensreddend geneesmiddel op de markt komt voor Alzheimer, kanker, ALS of een andere ernstige ziekte?
Nee, een nieuw geneesmiddel is een proces van jarenlange inspanningen en investeringen in onderzoek en ontwikkeling. Daarbij is samenwerking tussen honderden publieke en private onderzoekers essentieel. Alleen dankzij deze kennisuitwisseling en samenwerking kunnen patiënten vandaag de dag beschikken over geneesmiddelen die een verschil kunnen maken in hun leven.
Door elkaars expertise te erkennen en in symbiose met elkaar te werken, worden nieuwe inzichten vanuit het lab of de kliniek vertaald naar nieuwe werkingsmechanismen om ziekten het hoofd te bieden, die dan vervolgens verder worden ontwikkeld tot effectieve en veilige medicijnen. Ieder heeft daar zijn rol in. En die rollen zijn wat mij betreft heel helder: een universiteit is geen startup, een startup is geen geneesmiddelbedrijf en een geneesmiddelenbedrijf is geen universiteit. Alleen is maar alleen, we hebben elkaar nodig voor het gezamenlijke doel, namelijk geneesmiddelen beschikbaar maken voor patiënten, zoals ook in het recente KNAW advies verwoord.
Kortom, het mooie is dat het samen willen oplossen van uitdagingen de kracht is van al deze consortia. Er wordt kennis gedeeld op basis van wederzijds vertrouwen en respect omdat we weten dat de resultaten er voor patiënten sneller zijn dan één van de partijen afzonderlijk zou kunnen. Het onderling vertrouwen is cruciaal en daar werken alle partijen hard aan, ook de geneesmiddelensector.
Sterker nog, het is de kracht van ons unieke LSH-ecosysteem in Nederland, waarbij instituten, bedrijven en onderzoekers elkaar op zo’n klein oppervlakte weten te vinden. Voor landen om ons heen een inspirerend voorbeeld. Ik hoop dan ook dat dit echt eens gaat landen binnen onze eigen landsgrenzen. Want samenwerking loont!
Carla Vos
(Hoofd Kennis en Beleid Vereniging Innovatieve Geneesmiddelen)
