De les voor Pfizer is dat goede informatie vertrouwen wekt tijdens een pandemie. En niet-communiceren wantrouwen voedt. Wantrouwen dat door sommige groepen zelfs misbruikt wordt om een eigen agenda na te streven, met als recent dieptepunt pogingen om influencers, tegen betaling, negatief te laten berichten over vaccins.
Mijn pleidooi is om na deze pandemie vooral niet terug te gaan naar het oude dogma “Gij zult niet communiceren over geneesmiddel of vaccin”. Burgers, patiënten en de samenleving zijn gebaat bij heldere en betrouwbare informatie. En als het gaat om geneesmiddelen of vaccins, dan ben je bij de ontwikkelaars ervan bij de juiste bron.
Op dit moment geeft de geneesmiddelenwet - en de doorvertaling van deze wet in de Code Geneesmiddelen Reclame - aan dat publieksreclame van geneesmiddelen uitdrukkelijk verboden is. Ook de vertaling van wat dan ‘reclame’ is of kan zijn, is buitengewoon veelomvattend. Het komt er eigenlijk op neer dat je niet eens je bijsluiter, zelfs fluisterend, mag voorlezen. Dit heeft als gevolg dat wij onze door onderzoek en ontwikkeling behaalde doorbraken, in de vorm van innovatieve geneesmiddelen, niet proactief mogen delen. Op die manier wordt het publiek goede informatie écht onthouden.
Hoe moet het dan wel? Publieksreclame blijft vanzelfsprekend uit den boze. We willen geen Amerikaanse toestanden in Nederland. Maar we kunnen wel afspraken maken met de andere partijen in de CGR (zoals artsen, apothekers, ziekenhuizen) over wanneer geneesmiddelenbedrijven welke informatie mogen delen met het publiek. Informatie, reactief en soms zelfs proactief, kan juist heel goed door bedrijven gegeven worden. Bedrijven hebben immers een actueel en compleet overzicht, weten alles over hun geneesmiddelen en kennen de regels.
Als er één bedrijfstak is die weet dat vertrouwen te voet komt, maar te paard vertrekt, dan is het de farmaceutische sector. De enorme maatschappelijke uitdaging van de COVID-19 pandemie heeft ons echter ook de kans gegeven om uit te leggen wat we doen, hoe we dat doen en wat de maatschappelijke waarde is van onze sector. Door deze bliksemeducatie lijkt het begrip over, en vertrouwen in, de geneesmiddelensector groeiende. En we zijn ons terdege bewust dat we deze kans om vertrouwen te verdienen niet mogen verprutsen.
Daarom roep ik de politiek op om met alle partijen vertegenwoordigd in de CGR het gesprek aan te gaan en de geneesmiddelenwet aan te passen en de interpretatie daarvan in de CGR-regelgeving toekomstbestendig te maken. En tegelijkertijd roep ik de sector op om open en transparant te communiceren. We hebben de kennis, de maatschappij vraagt erom, dus steek nek uit en kom uit je schulp!
Marc Kaptein
(medisch directeur Pfizer)
