Inmiddels zijn we ruim dertig jaar verder. Onlangs werd mij gevraagd een blog te schrijven over een onderwerp dat mij na aan het hart ligt. Daar moest ik diep over nadenken, want binnen de gezondheidszorg hebben veel onderwerpen mijn warme belangstelling. En gedurende mijn loopbaan binnen de geneesmiddelensector zag ik veel dingen veranderen. Vooral ten goede, maar sommige veranderingen maakten het er niet makkelijker op. Wel boeiender en waardevoller.
Mijn begintijd in mijn nieuwe baan opende een wereld waar van ik tot dan toe geen weet had. Hoeveel investering, menskracht en tijd er nodig was om een nieuw geneesmiddel te ontdekken, testen, ontwikkelen en naar de markt te brengen. En welke aspecten daarbij allemaal kwamen kijken, van research en ontwikkeling tot en met patenten en het medicijn op de markt brengen.
Als ik terugkijk, valt meteen op dat we nu, vergeleken met dertig jaar geleden, meer geneesmiddelen ontwikkelen die er écht toe doen. Er is geen behoefte meer aan de zoveelste bloeddrukverlager. Daarvan zijn er genoeg, er is voldoende keuze voor iedereen die er een nodig heeft. Voor ziektes die nog onvoldoende bestreden of behandeld kunnen worden, zijn steeds meer gerichte medicijnen in ontwikkeling. Zoals bij de behandeling van kanker. Hierbij kan een geneesmiddel bijvoorbeeld heel gericht een fout in het DNA aanpakken. Met andere woorden, waar we vroeger een grote groep patiënten met één middel konden helpen, gaan we nu toe naar maatwerk, gespitst op iemands genetische profiel.
Ook het contact met de beroepsgroepen is sterk geëvolueerd. Er is nu veel meer sprake van een inhoudelijke uitwisseling van kennis en behoeften. En er wordt meer samengewerkt in projecten, waarbij ieders onafhankelijkheid is gewaarborgd. De cadeautjes en uitstapjes met artsen die vroeger gebruikelijk waren, bestaan al geruime tijd niet meer. Financiële vergoeding bij dienstverlening of sponsoring van projecten vanuit de farma gebeurt alleen in die gevallen waarbij wordt voldaan aan alle voorwaarden die de partijen hiervoor in de Gedragscode hebben vastgelegd
Veel veranderingen ten goede dus. Een periode waarin er veel nieuwe geneesmiddelen beschikbaar zijn gekomen die patiënten veel gebracht hebben. Misschien soms in kleine stapjes, maar meerdere kleine stapjes bij elkaar maken een grote.
Maar, even terugkomend op het geringer aantal patiënten dat met een nieuw gericht geneesmiddel behandeld kan worden: dat vergt ook een andere prijsstelling. Dit geldt zeker voor een niet-beursgenoteerd bedrijf, zoals Servier. Enerzijds is het zonder aandeelhouders makkelijker om aan een lange termijn strategie vast te houden in moeilijke tijden. Anderzijds moeten we alle investeringen in eigen R&D of aankopen van derde partijen met eigen geld financieren.
Het zou goed zijn als betalers, zoals de overheid en zorgverzekeraars, eens een tijdje mee zouden lopen in de mooie wereld van de geneesmiddelensector. Net zoals voor mij, ruim dertig jaar geleden, zal er voor hen ook een wereld opengaan. Een wereld waarin veel bereikt en verbeterd is. Maar waarvoor ook een continue investering nodig is!
Marijke Renkens, Medical Affairs Director, Servier Nederland
