Dat zei Aarnoud Overkamp, bestuursvoorzitter van de Vereniging Innovatieve Geneesmiddelen 26 september op de Septemberbijeenkomst in Nieuwspoort. Daarmee nam hij al een voorschot op het centrale thema van de bijeenkomst: hoe maken we ons medicijnsysteem toekomstbestendig?
Veelbelovend
Overkamp: ‘Er zitten ruim duizend nieuwe cel- en gentherapieën in de pijplijn, die zeer veelbelovend zijn. Maar het huidige systeem, dat veel meer gericht is op grote patiëntengroepen en langdurig gebruik, is hier niet klaar voor. Deze medicijnen vallen in een heel andere categorie.’
Hij vergeleek medicijnen met auto’s, en merkte op dat een infrastructuur die voldeed voor Dafjes niet meer toereikend is voor elektrische en zelfrijdende auto’s.
Meer patiënten
Hoe het medicijnsysteem wel toekomstbestendig te maken is, onderzoekt Deloitte momenteel. De resultaten van hun onderzoek zijn eind oktober beschikbaar.
‘Medicijnkosten in ziekenhuizen stijgen al jaren’, zei John Luijs (Deloitte). ‘Maar dat ligt niet alleen aan de dure geneesmiddelen, want dat is een drupje op het totaal, hoewel de sensationele voorbeelden veel aandacht krijgen. Die kostenstijging wordt vooral gedreven door de toename van het aantal patiënten.’
Betaalbaarheid en beschikbaarheid zijn nu nog redelijk in balans, vertelde Luijs, maar de focus op prijzen bedreigt de toegang voor patiënten in de toekomst.
Focus op waarde
Jacquelien Noordhoek (Dutch Cystic Fibrosis Foundation) gaf vanuit patiëntperspectief aan dat de waarde van medicijnen nog te weinig aandacht krijgt. ‘Ze voegen veel waarde toe voor een relatief klein bedrag, dat we mogen we best wat meer benadrukken. Het lastige is dat dit al snel wordt beschouwd als reclame. Dat is jammer.’
Noordhoek benoemde ook dat er al meer mogelijk is dan het systeem toelaat. ‘Regelgeving moet de wetenschap volgen, niet andersom. Zo ver zijn we helaas nog niet.’
Snelle toegang
Om de patiënt sneller toegang te geven tot geneesmiddelen, opperde Hugo Hurts (CBG) om procedures vaker parallel te laten lopen. Die mogelijkheden zijn er, mits farmaceutische bedrijven al in een vroeg stadium data aanleveren. Hij riep de geneesmiddelensector op zich hier actief voor in te zetten. Een tijdige indicatie van de prijs is daarbij essentieel voor het Zorginstituut. Er loopt al een pilot op dit vlak.
Edwin Ket (BMS) ging in op het DRUP protocol, dat – soms in combinatie met pay for performance – de patiënt sneller toegang kan geven tot een medicijn, voor een nieuwe indicatie. ‘Dit biedt zeker interessante kansen, mits alle data op tijd worden aangeleverd en aan alle voorwaarden wordt voldaan.’
Valsspelers
Dagvoorzitter Maria Henneman herinnerde Joep de Groot (CZ) aan zijn eerdere uitspraken over ‘cowboys’ in de farma. ‘Ik vind niet dat de hele geneesmiddelensector vals speelt, maar er zijn wel valsspelers. Dat is zonde, want dat zorggeld gaat dan niet naar innovatieve behandelingen.’
De Groot zei ook: ‘Wat farma heeft gedaan, is zoveel waard. Jullie hebben de kwaliteit van ons leven zo verbeterd. Dat moet ik ook echt even zeggen.’
Actievere rol patiënten
Aan het paneldebat namen ook Lea Bouwmeester (Alliantie Digitaal Samenleven) en Jan Hazelzet (Erasmus MC) deel. Zij spraken vooral over het belang van het juist gebruik van data, zodat patiënten een actievere rol kunnen hebben bij de toegang tot de juiste behandeling.
Vanuit de zaal vroeg Arno Rutte (VVD) aandacht voor uitkomstgerichte zorg. ‘Iemand die pijn aan zijn knie heeft, hoeft niet altijd geopereerd te worden. Als de patiënt daarna nog steeds niet kan lopen, waren pijnstillers misschien een betere oplossing geweest. Het gaat om voor de patiënt relevante uitkomsten.’
Hand in hand
‘Dit was een prima middag’, zie Gerard Schouw (Vereniging Innovatieve Geneesmiddelen) ter afsluiting. ‘We zijn constructief met elkaar in gesprek, zonder polarisatie. Dat is ook de enige weg naar een toekomstbestendige oplossing. Het zou mij veel waard zijn als er over een jaar een keuze is gemaakt voor een nieuw systeem waarbij betaalbaarheid en gezondheid hand in hand gaan.’
Online brochure Cel- en Gentherapie; kansen en knelpunten voor een nieuwe generatie geneesmiddelen
