15-06-2021

Farma Facts: Investeren in een data-infrastructuur loont

Farma Facts kosten baten registers
De verwachte maatschappelijke baten van registers zijn (veel) hoger dan de kosten. Daarmee kunnen registers een belangrijke bijdrage leveren aan een doelmatige en passende inzet van geneesmiddelen in de toekomst.

Die conclusie trekt Wim de Haart, manager Gezondheidseconomie en Vergoedingen van de Vereniging Innovatieve Geneesmiddelen, in deel 8 van Farma Facts. De Haart baseert zich op een maatschappelijke kosten-batenanalyse (MKBA) over mogelijke toekomstige kosten en opbrengsten van registers, uitgevoerd door Ecorys.

Kosten-batenanalyse

Maatschappelijke kosten-batenanalyses zijn een belangrijk instrument in de beleidsvoorbereidende fase. Een MKBA helpt beleidsmakers en bestuurders bij het afwegen en onderbouwen van beleidskeuzes. In een MKBA wordt voor een beleidsvoorstel in beeld gebracht wat de positieve en negatieve effecten zijn voor de hele (Nederlandse) maatschappij, zoveel mogelijk gekwantificeerd in euro’s. Het ministerie van VWS heeft onlangs voor drie scenario’s een MKBA laten uitvoeren over Regie op registers. Deze informatie gebruikt het ministerie voor beslissingen over eventuele publieke (co)financiering van registers in de toekomst.

Positief

Ecorys concludeert dat in alle scenario’s de verhouding baten/kosten positief tot zeer positief is. ‘De maatschappelijke en financiële baten van goed functionerende registers zijn naar alle waarschijnlijkheid (veel) hoger dan de kosten’, aldus het onderzoeksbureau, dat de kosten en baten over een periode van twintig jaar heeft bezien. Uiteraard zijn er onzekerheden rond de effecten die vooral samenhangen met de mate en snelheid van gebruik van de inzichten uit registers. Ze onderscheiden incidentele en structurele kosten. Belangrijk is dat er op dit moment ook al geïnvesteerd wordt in een (versnipperd) registerlandschap. Hier blijkt door regievoering en éénduidigheid veel winst te behalen in lagere kosten.

Kosten voor de baat

‘In het algemeen is het lastig in de zorg om kosten nu, tegen baten in de toekomst af te wegen. De budgetdiscipline knelt’, zegt De Haart. ‘Mooi dat het ministerie een poging doet om de financiële beslisinformatie te objectiveren. Nog mooier is dat de kosten lager zijn dan baten. Het onderzoek van Ecorys toont aan dat bij investeringen in een adequate data-infrastructuur de kosten voor de baten uitgaan. Investeren in registers loont! Ik hoop dat een nieuw kabinet de daad bij het woord voegt en Nederland met investeringen uit de crisis helpt. Investeren in een goede data-infrastructuur zou dan hoog op het lijstje moeten staan.’

Achtergrond MKBA

De baten van registers worden vooral bepaald door de verwachte uitgavenstijging de komende twintig jaar en de verwachte winst van doelmatige inzet van geneesmiddelen. Ecorys gaat uit van een autonome groei van de uitgaven aan geneesmiddelen van 6,5% per jaar (in constante prijzen). De doelmatige inzet van geneesmiddelen vloeit voort uit betere spiegelinformatie voor het vergelijken van resultaten van behandelmethoden en/of behandelcentra. Dit heeft tot gevolg dat er eerder inzicht kan ontstaan in verbeteringen in behandelingen voor deelgroepen van patiënten: verschillen in behandeluitkomsten voor patiënten kunnen eerder worden gesignaleerd en dit kan leiden tot eerdere aanpassingen in behandelmethoden. Een tweede belangrijke baat kan zijn dat er betere doelmatigheidsstudies kunnen worden uitgevoerd en geïmplementeerd. Richtlijnen kunnen sneller worden aangepast. Dit leidt tot meer passende zorg en een vermindering van de inzet van geneesmiddelen.

VIG Talk

De VIG Talk van donderdag 17 juni van 16.00 tot 17.00 uur gaat over data en uitkomsten. Sprekers: Gerrit Meijer (hoogleraar Oncology Pathology verbonden aan het UMC Utrecht en bestuurslid van Health-RI, de unieke Nederlandse infrastructuur voor gezondheidsdata) en Dennis van Veghel (directeur-bestuurder bij de Nederlandse Hart Registratie). U kunt zich hier nog steeds voor aanmelden (zie link onderaan bericht). Deelnemers ontvangen kort voor het live event een linkje voor online toegang.