02-02-2021

Farma Facts: Uitgavenontwikkeling apotheekzorg leidt tot forse meevallers kabinet

Werkelijke uitgavenontwikkeling
De uitgaven apotheekzorg over de periode 2017-2020 zijn fors lager uitgekomen dan de geschatte uitgaven voor die periode. Dat heeft tot een meevaller geleid van € 2,2 miljard over de afgelopen vier jaar.

Dat blijkt uit een analyse van Wim de Haart, Manager Gezondheidseconomie en Vergoedingen van de Vereniging Innovatieve Geneesmiddelen. In deel 2 van Farma Facts neemt De Haart de uitgavenontwikkeling van de extramurale farmacie (apotheekzorg) tussen 2017 en 2020 \u2013 gezien vanuit het perspectief van de overheid - onder de loep. Hij baseert zich daarbij op alle VWS Begrotingsstukken van de afgelopen jaren. Dit geeft een beeld in hoeverre de verwachte uitgavenontwikkeling ook daadwerkelijk is gerealiseerd.

Rutte III

Elk nieuw kabinet raamt bij de start van een nieuwe regeerperiode de uitgavenontwikkeling in de zorg. Daarbij baseert zij zich op cijfers en analyses van het Centraal Planbureau. Kabinet Rutte III heeft als basis voor de verwachte uitgaven* het jaar 2016 genomen. De uitgaven aan apotheekzorg (extramurale geneesmiddelen en apothekersvergoeding) waren destijds circa € 4,5 miljard. Het ministerie van VWS raamt elk jaar de verwachte groei en voegt deze toe aan de VWS Begroting (loon en prijsbijstelling en volumegroei).

Extra kostenposten

Deze loon-, prijs- en volumecompensatie leidt tot een forse opwaartse bijstelling van de geraamde uitgaven apotheekzorg. Voor 2019 en 2020 werden ook tegenvallers (extra uitgaven) ingeboekt vanwege de verhoging BTW (ruim € 100 miljoen) en invoering van het Falsified Medicines Directive( € 70 miljoen). Dit heeft geleid tot een stijging van de geschatte uitgaven apotheekzorg van 4,9 miljard in 2017 tot 5,9 miljard in 2020. Een verwachte stijging van bijna 1 miljard. ","

Uitgavenbeheersing

Tegenover deze verwachte stijging van de uitgaven staan ook kostenbesparende maatregelen (zoals overhevelingen, aanpassing van de Wet geneesmiddelenprijzen, scherpe inkoop). De verwachte besparingen lopen op van € 16 miljoen in 2017 tot € 124 miljoen in 2020. Hierin is verwerkt dat bijvoorbeeld de aanpassing van de Wet geneesmiddelenprijzen in 2020 is uitgesteld en later van mitigerende maatregelen is voorzien. Bedacht moet worden dat het kabinet de besparingen van de modernisering van het geneesmiddelenvergoedingssysteem voor 2021 en later in de boeken heeft staan.

Werkelijke uitgavenontwikkeling

Als de verwachte uitgaven aan apotheekzorg worden vergeleken met de gerealiseerde uitgaven, dan blijkt dat de werkelijke uitgaven veel minder hard zijn gestegen dan verwacht. De besparingen, dus meevallers voor de VWS Begroting, lopen op van € 292 miljoen in 2017 tot naar verwachting € 785 miljoen in 2020. In totaal is dus voor € 2,2 miljard bespaard in de periode 2017-2020.

Toelichting

VWS spreekt zelf over 'actualisering van de zorguitgaven', als gevolg van 'beperkte toename van het geneesmiddelengebruik' (Jaarverslag 2019), of 'door de prijsdruk op geneesmiddelen door de rol van verzekeraars omtrent de inkoop van geneesmiddelen' (Voorjaarsnota 2018). De Haart: 'Het is niet onredelijk om te veronderstellen dat tal van beleidsmaatregelen in het verleden in Nederland leiden tot een beheerste uitgavenontwikkeling. Naast WGP en GVS zorgt het preferentiebeleid van zorgverzekeraars tot een behoorlijke prijsdruk.' Nederland kent een fors aandeel generieke geneesmiddelen en voorschrijvers hanteren al jaren het principe van doelmatig voorschijven.

De verwachte groei van de apotheekuitgaven zijn niet direct zichtbaar, maar wordt op de aanvullende post van de Rijksbegroting geplaatst.

Reageren? Stuur een mail naar [email protected]