01-09-2020

Gerard Schouw over corona, topsport en het nieuwe parlementaire jaar

Aan het begin van het nieuwe parlementaire jaar blikt VIG-directeur Gerard Schouw vooruit. Een vraaggesprek over de lessons learned, het politieke zorgdebat, de waarde van geneesmiddelen voor onze samenleving en de Toekomstagenda Geneesmiddelen.

Wat zijn de belangrijkste lessen van de afgelopen maanden?
‘Het waren extreem uitzonderlijke omstandigheden. Ons zorgsysteem piepte en kraakte, maar door de handen ineen te slaan, is enorm veel werk verzet. Tegelijkertijd roept de hele gang van zaken wel vragen op: Kan ons zorgsysteem nogmaals zo’n crisis aan? Is er wel voldoende gekwalificeerd personeel beschikbaar? Zijn er voldoende IC-bedden? En hoe garanderen we bij een eventuele tweede golf de continuïteit van reguliere, noodzakelijke zorg?’

‘Ik zie daarin drie lessen. Allereerst moeten we de kwetsbaarheden in de zorgketen verminderen. Deze zijn door corona op een pijnlijke manier duidelijk geworden, zoals het vastlopen van de reguliere zorg aan patiënten, de stagnatie van de toevoer van medicijnen en grondstoffen, en heel praktisch, de tekorten aan mondkapjes. Ten tweede: de ontwikkeling van medicijnen en vaccins is absolute topsport. Op de sportvelden was het stil, maar in de laboratoria van geneesmiddelenbedrijven werden velen records verbroken. De wereld kijkt reikhalzend uit naar een vaccin, maar met een middel tegen COVID-19 alleen zijn we helaas nog niet klaar voor de toekomst. Opkomende ziektes en virussen vragen om nieuwe medicijnen. We moeten blijven investeren in innovaties om oplossingen te bieden voor toekomstige gezondheidsuitdagingen. De derde les is dat publiek-private samenwerking loont. Het bedrijfsleven en de overheid hebben elkaar hard nodig. Om te zorgen voor voldoende medicijnen en vaccins, om tekorten tegen te gaan en nieuwe ziektes te verslaan. Schouder aan schouder.’

Waar zijn politieke partijen op dit moment mee bezig?
‘Het belooft een bijzonder parlementair jaar te worden, met in maart de verkiezingen voor de Tweede Kamer. Dat betekent dat politieke partijen nu hun verkiezingsprogramma schrijven. Met daarin een passend antwoord op de hamvraag van dit moment: hoe komen we uit deze crisis? Geen makkelijke opgave, als je het mij vraagt. Ik verwacht in elk geval twee centrale thema’s: de economische groei aanjagen en een weerbare gezondheidszorg.

‘Het nieuwe kabinetsbeleid – na maart 2021 – zal volledig geënt zijn op het opvangen van de klappen als gevolg van de coronapandemie. Aan welke beleidsknoppen gedraaid gaat worden, is sterk afhankelijk van de beschikbaarheid van effectieve vaccins en geneesmiddelen tegen COVID-19. De inspanningen van onze sector om met een oplossing te komen, zijn nog nooit zo relevant geweest voor de gezondheid van mensen en de economie. Het toont aan dat geneesmiddelen en vaccins van onschatbare waarde zijn voor een gezonde en economisch sterke samenleving.’

Wat hoopt u terug te zien in de verkiezingsprogramma’s?
‘Dat is nog even afwachten. Maar vanuit onze sector hebben we een aantal glasheldere ambities naar voren gebracht. Allereerst willen we dat Nederland Europees koploper wordt in snelle en brede toegang van medicijnen. Het komt steeds vaker voor dat een nieuw geneesmiddel er wel is, maar dat deze de Nederlandse patiënt niet bereikt. En de wachttijd voor medicijnen loopt alleen maar verder op. Dat is een onwenselijke situatie. Ook zien we grote kansen voor Nederland om een Europese super hub te worden voor life science en health innovaties. Wetenschap, bedrijfsleven en patiënten met elkaar verbinden voor een optimale en duurzame zorg. Hotspots zoals Leiden Bio Science Park en Pivot Park in Oss zijn daar mooie voorbeelden van.’

Waar richt de VIG zich de komende kabinetsperiode op?
‘De pandemie heeft feilloos laten zien dat elke euro die je investeert in preventie zich dubbel en dwars terug betaalt. Geneesmiddelen spelen daarbij een belangrijke rol. Het is dan ook evident dat meer investeren in preventie, vaccins, maar ook het terugdringen van antibioticaresistentie noodzakelijk is. Want ik vrees dat als COVID-19 is verslagen, er ongetwijfeld een andere ziekte of virus op de deur klopt. Dat moet je samen oplossen. Daarom wil ik graag afsluiten met een open uitnodiging aan politiek en zorgpartijen om hier gezamenlijk met een nieuw kabinet verantwoordelijkheid te nemen. Wij hebben onze ambities en ideeën voor een toekomstbestendig zorgsysteem al uitgewerkt in de Toekomstagenda Geneesmiddelen 2021-2025. Deze delen wij graag ter inspiratie.’