07-01-2020

Hoogleraren: Medische vooruitgang groter dan we beseffen

Bij de bestrijding van reuma, kanker, diabetes, hart- en vaatziekten en longaandoeningen is grote vooruitgang geboekt. Veel innovatie was niet mogelijk geweest zonder de geneesmiddelensector.

Dat zeggen zes Nederlandse topwetenschappers in een serie in het Financieele Dagblad over de bestrijding van ernstige, veelvoorkomende ziekten. Volgens journalisten Thieu Vaessen en Rob de Lange is de vooruitgang bij reuma ‘adembenemend’, maar ook bij andere ziekten zijn grote stappen gemaakt. Zelfs bij de bestrijding van dementie is veel meer bereikt dan veelal wordt gedacht, zegt Marcel Olde Rikkert, hoogleraar aan het Radboud UMC.

Somberheid
In het publieke debat over zorg overheerst veelal somberheid; discussies gaan meestal over kosten die uit de hand lopen en dure medicijnen, terwijl er weinig aandacht is voor wat al die miljarden aan zorgkosten ons hebben opgeleverd, schrijft het FD. De geneesmiddelensector verdient een genuanceerde beoordeling, geven de zes hoogleraren aan. Veel innovatie was niet mogelijk geweest zonder de geneesmiddelensector. Dit geldt bijvoorbeeld voor de biologische ontstekingsremmers tegen reuma. Deze waren hun hoge prijzen in veel gevallen dubbel en dwars waard, aldus het FD.

Nieuw perspectief
Ook De Volkskrant blikt aan het einde van 2019 terug op het afgelopen decennium. Journalist Ellen de Visser schrijft dat ziekten waaraan patiënten tien jaar geleden nog overleden, nu vaak niet meer dodelijk zijn. Dankzij de medische vooruitgang is het perspectief voor tal van aandoeningen veranderd. Biomedische hoogstandjes zoals immuuntherapie en cel- en gentherapie, brachten het afgelopen decennium genezing, aldus De Volkskrant. Er lijkt een weg ingezet naar een toekomst waarin chronische en dodelijke ziekten behandelbaar worden.

Baten
De medische wetenschap slaagt er alleen minder in om de baten van al die innovaties te berekenen, aldus het FD. Hoeveel uren zorg zijn uitgespaard? Hoeveel jaren hebben patiënten gewoon kunnen werken, dankzij betere gezondheid? En hoeveel inkomstenbelasting leveren al die extra arbeidzame jaren op? Daar is nog wel werk aan de winkel.

Ruimte voor innovatie
Aarnoud Overkamp, voorzitter van de Vereniging Innovatieve Geneesmiddelen, is blij dat er aandacht is voor de gezondheidswinst die het afgelopen decennium is gerealiseerd. ‘Geneesmiddelen dienen beoordeeld te worden op de waarde die ze opleveren voor de patiënt en de samenleving, en niet enkel op wat ze kosten’, zegt Overkamp. Hij maakt zich tegelijkertijd zorgen over het zorgsysteem in Nederland. ‘We geven 100 miljard euro uit aan zorg, maar het is te complex geworden en niet klaar voor de toekomst. Terwijl er grote veranderingen nodig zijn met het oog op de vergrijzing en de komst van een nieuwe generatie geneesmiddelen. Laten we met elkaar ruimte creëren om die veranderingen door te voeren die de zorg verder verbeteren, zoals betere diagnostiek, preventie of breed toepassen van e-health en thuisbehandeling. Met 100 miljard is veel mogelijk.’

Toekomst
Ook voor de toekomst zijn de verwachtingen hoog gespannen, al is nieuwe vooruitgang niet altijd eenvoudig, schrijven het FD en De Volkskrant. In het komend decennium krijgen maatwerkgeneesmiddelen een prominente rol. De patiënt van de toekomst zal steeds vaker een doelgericht geneesmiddel krijgen, in plaats van one size fits all, schrijft De Visser 27 december in De Volkskrant. De afgelopen jaren zijn er al ruim 130 precisiemedicijnen op de markt gekomen. ‘Dat zijn mooie vooruitzichten’, zegt Overkamp in een reactie. ‘Voorzichtig durven we te denken aan genezing van ziekten, die eerst dodelijk waren of een levenslange behandeling vereisten.’

PDF Medische lessen van hoogleraren aan het front (Het Financieele Dagblad, 4 januari 2020)

We gaan anders dood (De Volkskrant, 20 december 2019)

Van massamedicijn naar maatwerk (De Volkskrant, 27 december 2019)