Welke verwachtingen hebben opinieleiders? Welke thema’s zien we terug in verkiezingscampagnes en het regeerakkoord? En welke rol kunnen geneesmiddelenbedrijven daarbij spelen? Deze en andere vragen legden we voor aan Joba van den Berg: ‘De betaalbaarheid van de zorg komt steeds meer onder druk en daarmee ook de solidariteit. Gezonde mensen betalen voor zieken, jongeren voor ouderen en hogere inkomens voor lagere inkomens. Dat kun je alleen maar vasthouden als de zorg betaalbaar blijft. Preventie zal daarbij belangrijk zijn.’
Vaccins, avondklok, mondkapjes, continuïteit van zorg, we kunnen niet om corona heen. Hoe gaat corona de Tweede Kamer verkiezingen de komende regeringsperiode beïnvloeden? Staan bepaalde onderwerpen nu nadrukkelijker op de agenda? ‘Het CDA bepleit al langer dat we van marktwerking meer naar samenwerking moeten. Corona heeft dat standpunt alleen maar versterkt. Ook digitalisering zoals video-bellen zal blijven.
Als derde punt zien we dat de overheid meer kaders cq voorwaarden moet stellen zoals inzicht in het aantal beschikbare bedden. Daarnaast moeten we in het vervolg beter voorbereid zijn op een dergelijke crisis door onder andere voorraden van vitale geneesmiddelen en medische hulpmiddelen aan te leggen.’
Welke andere thema’s, gerelateerd aan het geneesmiddelenbeleid, gaan we terug zien in de verkiezingscampagnes en het regeerakkoord, verwacht u?
‘In 2019 heeft het CDA al bepleit dat we meer zelfvoorzienend worden als het gaat om de productie van generieke medicijnen. We zijn nu te afhankelijk van soms enkele fabrieken in China en India. De noodzaak om dat te doen is door corona alleen maar versterkt. Daarover gaan we graag in gesprek met de geneesmiddelenfabrikanten die nu met name spécialités maken. Dit punt moet echt Europees niveau opgepakt worden.
Corona heeft laten zien dat door goede samenwerking er zeer snel vaccins waren. We moeten kijken hoe we dat kunnen versterken. CDA heeft daarom (samen met SP) gepleit voor een geneesmiddelenfonds en wil ook dat Intravacc haar publieke taak behoudt.’
Welke thema’s wilt u terugzien in een nieuw regeerakkoord?
‘Zorg moet beschikbaar, betaalbaar & bereikbaar zijn. De betaalbaarheid van de zorg komt echter steeds meer onder druk en daarmee ook de solidariteit. Want gezonden betalen nu voor zieken, jongeren voor ouderen en hogere inkomens voor lagere inkomens. Dat kun je alleen maar vasthouden als de zorg betaalbaar blijft. Preventie zal daarbij belangrijk zijn. CDA pleit voor regionale preventie interventies. En recentelijk heb ik een initiatiefnota gepubliceerd over de betaalbaarheid van de zorg genaamd “Naar minder ziekte en betere zorg: Ontzorg de zorg voor behoud van solidariteit".
Voorts verwachten we dat de wijze van financiering van de acute zorg besproken moet worden.’
Wat kunnen we leren van de afgelopen regeringsperiode? Wat moet echt anders?
‘Meer samenwerking en minder marktwerking. Daarnaast inspraak van inwoners bij wijzigingen in de acute zorg. CDA heeft gezorgd dat dit nu in wetgeving wordt opgenomen. De Raad voor Volksgezondheid & Samenleving heeft op initiatief van het CDA advies uitgebracht over bereikbaarheid: “Van Deelbelangen naar gedeeld belang”. Daarin wordt geconcludeerd dat bereikbaarheid van zorg ook kwaliteit is en dat dat nu is ondergesneeuwd. Bereikbare zorg is daarnaast voor groot belang voor leefbaarheid van een regio.’
Welke rol kan de overheid daarbij spelen?
‘Meer eisen stellen zoals bij wijzigingen in kwaliteitskaders. Een leefbaarheidstoets is nu bijvoorbeeld een vereiste. Overheid moet zorgen voor adequate handhaving.’
Iedereen vijf jaar langer gezond leven in 2040. Hoe komen we daar?
‘Preventie is het kernwoord alsmede: jong geleerd is oud gedaan. Het aantal gezonde levensjaren wordt sterk beïnvloed door iemands sociaal-economische status. Om gelijke kansen te realiseren moet je daarom extra investeren in kwetsbare gezinnen.’
