21-02-2023

Kamer uit zorgen over stapeling eigen betalingen in de zorg

GVS, apotheek, medicijnen, tekorten, vergoedingen
De Tweede Kamer is bezorgd over de stapeling eigen bijbetalingen in de zorg. Meerdere partijen constateren dat in het coalitieakkoord is afgesproken dat de eigen betalingen verminderd moeten worden, terwijl in de praktijk maatregelen worden genomen die juist het tegenovergestelde realiseren. Alleen al door de modernisering van het GVS zullen naar verwachting miljoenen patiënten te maken krijgen met bijbetalingen voor geneesmiddelen.

‘Wij zijn blij dat de Kamer aandacht heeft voor de problematiek die met de modernisering van het GVS gemoeid is’, zegt Wim de Haart, manager Gezondheidseconomie bij de Vereniging Innovatieve Geneesmiddelen (VIG). ‘De onderlinge uitwisselbaarheid van middelen in het GVS wordt zwaar overschat, in de praktijk kunnen patiënten lang niet altijd overstappen. Bijbetalingen zijn daardoor onontkoombaar’.

Hogere eigen betalingen dreigen voor miljoenen patiënten

Het kabinet heeft de maximale eigen bijdrage aan geneesmiddelen tijdelijk gemaximeerd op 250 euro per patiënt per jaar. Desalniettemin zal de modernisering van het GVS leiden tot meer eigen betalingen aan geneesmiddelen. Volgens berekeningen van de minister zullen ongeveer 3,3 miljoen mensen per 1 januari 2024 te maken krijgen met een bijbetalingen per patiënt die kunnen oplopen tot 250 euro per jaar. Hier vallen ook circa 200.000 financieel kwetsbare patiënten onder, die tientallen euro’s per jaar moeten gaan bijbetalen voor hun geneesmiddelen.

Bijbetalen of overstappen

Wie niet kan of wil bijbetalen moet overstappen op een ander (bijbetalingsvrij) geneesmiddel. Overstappen is echter niet altijd mogelijk, bijvoorbeeld omdat patiënten zijn aangewezen op bepaalde geneesmiddelen of alternatieven niet leverbaar zijn. Wanneer overstappen wel mogelijk is kan dat voor ongemak zorgen, bijvoorbeeld omdat de werking anders is of het geneesmiddel op een andere manier gebruikt moet worden. Voor wie de krant leest, zijn de voorbeelden legio.

Zorg mijden

De minister heeft in een brief aan de Kamer aangegeven meer inzicht te willen in de verschillende eigen bijdragen in de zorg via de Monitor Langdurige Zorg. De Haart: ‘Ook zonder monitor kunnen we concluderen dat eigen betalingen de toegankelijkheid van de zorg onder druk zetten, met name voor de meest kwetsbare Nederlanders. Zorgmijding is een reëel risico, zeker in zware economische tijden’.

Geen draagvlak ‘modernisering GVS’

Modernisering van het GVS was voorzien per 1 januari 2023 maar ligt buitengewoon gevoelig bij zorgpartijen en stuitte vorig jaar op grote weerstand van (ziekenhuis)apothekers, huisartsen, patiëntenverenigingen, groothandels en fabrikanten. De minister besloot daarop de maatregel met één jaar uit te stellen. Tegen alle adviezen in wil de minister de maatregel vanaf 2024 alsnog invoeren.