‘We hebben een preferentiebeleid waarin is vastgelegd dat zorgverzekeraars zelf mogen kiezen bij welke leverancier ze geneesmiddelen inkopen’, aldus Koolman. ‘Dat betekent in de praktijk dat de leverancier die de laagste prijs biedt, het leveringscontract krijgt. Daarmee hebben zorgverzekeraars de laatste jaren honderden miljoenen bespaard. Maar bij dat soort contracten ligt de focus op de prijs en minder op de leveringszekerheid. Dus zodra er schaarste ontstaat op de wereldmarkt, staat Nederland achteraan in de rij.’
Afhankelijkheid
Nederland heeft al jaren te kampen met medicijntekorten en de tekorten lopen ieder jaar verder op. Met als dieptepunt afgelopen jaar: in 2022 waren er 1514 medicijnen (tijdelijk) niet beschikbaar. ‘De tekorten hebben verschillende oorzaken, zoals problemen in het productieproces, het preferentiebeleid en de afhankelijkheid van landen als China en India voor de productie’, aldus Carla Vos, adjunct-directeur bij de VIG. ‘Dit vraagt om een structurele aanpak.’
Gevaarlijk
Ook Aris Prins, voorzitter van de apothekersvereniging KNMP maakt zich zorgen over de medicijntekorten in Nederland. In de uitzending van Kassa geeft hij aan dat de apothekers de huidige medicijntekorten nog voor 99% kunnen oplossen, maar hij vindt de situatie ronduit ‘gevaarlijk’ voor patiënten.
Geen omzet
‘Het systeem is ziek’, concludeert de presentatrice van Kassa. ‘Maar wie is er verantwoordelijk voor het beleid?’, vraagt ze zich af. ‘De Nederlandse Zorgautoriteit is toezichthouder, maar deze doet weinig om de problemen te voorkomen’, volgens Koolman. Ook EenVandaag besteedde op Radio1 aandacht aan de medicijntekorten op maandag 16 januari. ‘Nederlandse generieke medicijnen behoren tot de laagste prijzen in Europa’, vertelt Ruud Coolen van Brakel van het Instituut Verantwoord Medicijngebruik. ‘Maar dat heeft een keerzijde. We hebben het de laatste tien jaar vaak zien gebeuren: als medicijnfabrikanten wel kosten maken maar bijna geen omzet, dan halen ze hun producten van de Nederlandse markt af.’
Grens bereikt
De Vereniging Innovatieve Geneesmiddelen (VIG) herkent de problematiek. ‘Het beleid van de overheid van de laatste jaren heeft flinke gevolgen hebben voor de beschikbaarheid van geneesmiddelen’, vervolgt Vos. ‘Minister Kuipers is van plan om nog verder te bezuinigen door de vergoeding van geneesmiddelen via het Geneesmiddelen Vergoedingssysteem (GVS) verder naar beneden te schroeven. Door steeds lagere prijzen voor geneesmiddelen af te dwingen, komt de beschikbaarheid van geneesmiddelen steeds verder onder druk te staan. Dit beleid heeft zijn grens bereikt. Om de tekorten tegen te gaan is het van groot belang dat minister Kuipers het beleid aanpast.’
Lees ook: Beschikbaarheid geneesmiddelen steeds verder onder druk
