Binnen de Europese Unie werken landen op veel terreinen samen. Zo is er vrij verkeer van personen en goederen, en vormen de 27 landen een gezamenlijke markt. De gezondheidszorg vormt hierop een van de uitzonderingen, want elk land kan binnen dit werkveld volledig autonoom handelen. ‘Dat maakt Europese samenwerking in de strijd tegen het coronavirus soms lastiger’, zegt Cazius, die namens de VIG de contacten met de Europese brancheorganisatie EFPIA coördineert.
Kwetsbaar
Cazius: ‘Wat deze crisis ook indringend laat zien, is dat de productie van veel vitale producten, zoals geneesmiddelen en beschermingsmiddelen, grotendeels in China en India plaatsvindt. Dat maakt ons in Europa afhankelijk en kwetsbaar, merken we nu meer dan ooit.’ Daar komt bij dat deze producten in sommige Europese landen worden gehamsterd. Er zijn ook landen die de export van deze vitale goederen verbieden. Per saldo dreigen daardoor bij sommige geneesmiddelen extra tekorten te ontstaan. Vanwege het feit dat diverse landen hun grenzen sloten, ontstonden er lange files bij de landsgrenzen.
Maatregelen
De Europese Commissie treedt hier tegen op. Lidstaten die exportverboden opleggen, hangt een juridische procedure boven het hoofd. Bovendien zijn er bij de grenzen zogeheten groene rijbanen (‘green lanes’) ingericht, zodat zorgverleners en medicijnen eenvoudiger de grens kunnen passeren. Daarnaast worden allerlei producten, zoals beademingsapparatuur, nu gezamenlijk ingekocht en naar behoefte over Europa verdeeld. De Europese Commissie heeft ook budget vrijgemaakt om onderzoek te doen naar een vaccin of behandeling tegen het coronavirus. ‘Je ziet dus dat er enerzijds soms een reflex is om te kiezen voor het eigen landsbelang, maar dat er anderzijds ook krachtige Europese maatregelen zijn’, zegt Cazius. ‘Belangrijk, want juist in tijden van een internationale crisis is samenwerking essentieel. Geen enkel land kan dit alleen oplossen.’
Europese Commissie
‘Uiteraard spreken we veel met de bedrijven die in Nederland bij de VIG zijn aangesloten’, zegt Cazius. De Europese koepels van geneesmiddelenbedrijven overleggen nu wekelijks met de Europese Commissie. Vaste agendapunten hierbij zijn de beschikbaarheid van de reguliere geneesmiddelen én de ontwikkeling van tests, vaccins en geneesmiddelen in de strijd tegen het COVID-19 virus. De Commissie heeft bedrijven gevraagd op de productie van geneesmiddelen op te voeren, om tekorten te voorkomen. Geneesmiddelenbedrijven hebben voorgesteld om de uitwisseling van deze informatie te stroomlijnen en de EMA hierbij te betrekken, alsmede te zorgen voor open grenzen voor vitale producten. Dit resulteerde in de green lanes.
Betaalbaar en beschikbaar
Daarnaast doen bedrijven nog meer. Ze delen kennis met andere bedrijven en universiteiten, om te komen tot een vaccin of behandeling van COVID-19. Bovendien hebben bedrijven toegezegd dat een vaccin, als het eenmaal beschikbaar is, betaalbaar en beschikbaar zal zijn voor burgers. Verder werken bedrijven hard aan het zeker stellen van de normale bevoorrading van medicijnen. Waar mogelijk, zetten medewerkers van farmaceutische bedrijven hun kennis en expertise nu ook in om zorgverleners te ondersteunen. Tot slot doneren veel bedrijven geld en bijvoorbeeld beschermend materiaal aan zorginstellingen die daar om zitten te springen.
Verantwoordelijkheid
Cazius: ‘Voor bedrijven geldt hetzelfde als voor landen: niemand kan dit alleen. Alleen samen, schouder aan schouder, kunnen we deze crisis overwinnen. We zijn ons bewust van onze grote maatschappelijke verantwoordelijkheid. Daar handelen we ook naar.’
Infographic Efpia (pdf)
Efpia over COVID-19 (site)
