Dit zei Gerard Schouw, directeur Vereniging Innovatieve Geneesmiddelen, maandag in een debat met Tweede Kamerlid Pia Dijkstra (D66) en journalist Lucien Hordijk in het radioprogramma Haagse Lobby. Een belangrijk gespreksonderwerp was de prijsbepaling van geneesmiddelen. Of, zoals Dijkstra het formuleerde: ‘Hoe gaan we als maatschappij de hoge prijzen van medicijnen en het toenemend aantal behandelingen opbrengen?’
Farma nodig
Dijkstra: ‘Ik heb niks tegen de geneesmiddelensector, we hebben met zijn allen baat bij goede zorg en nieuwe medicijnen. Punt is dat we tegen de grenzen van het huidige systeem aanlopen. Ik ben er niet op uit om de farma de nek om te draaien, maar we moeten er wel voor zorgen dat nieuwe behandelingen toegankelijk blijven voor patiënten.’
Accepteren
Schouw begrijpt de publieke verontwaardiging over dure medicijnen, maar zegt dat dit inherent is aan het systeem dat we als maatschappij hebben gekozen. Het ontwikkelen en bij de patiënt brengen van nieuwe medicijnen is primair een taak van de private sector. ‘Geen enkele overheid ter wereld doet dat. Dat traject vinden ze té kostbaar en té risicovol. Geneesmiddelenbedrijven nemen wel dat risico, maar dat betekent dat daar een acceptabel rendement tegenover moeten staan. Zo werkt het systeem. Als je daaraan gaat knagen, moet je accepteren wat de consequenties zijn. Wanneer bedrijven minder risico’s nemen, komen er minder nieuwe medicijnen.’
Transitie
‘We zijn in meerdere opzichten een sector in transitie’, geeft Schouw aan. ‘Er komt niet alleen een nieuwe generatie geneesmiddelen aan, zoals gen- en celtherapie. Dit is niet een one size fits all behandeling, maar maatwerk, gepersonaliseerde therapieën. Daarnaast zie je dat er geneesmiddelen komen die zeldzame ziekten genezen die eerder onbehandelbaar waren. Ik zie dat als een totale transitie. Het gevolg daarvan is dat je tegen de grenzen aanloopt van betaalbaarheid en transparantie. De vraag is hoe we dat met elkaar zo goed mogelijk kunnen oplossen.’
Felle retoriek
Lucien Hordijk gelooft ook dat ‘we medisch gezien in een transitiefase zitten’, maar is sceptisch over de wil van veranderen bij de top twintig van mondiaal werkende geneesmiddelenbedrijven mondiaal. ‘Zeker is wel dat dit business model op zijn einde loopt’, zegt hij.
Hordijk geeft aan de deze problematiek niet alleen speelt in Nederland, maar ook elders op de wereld. ‘Ik verwacht dit onderwerp zelfs op de agenda van de volgende presidentiële verkiezingen in de Verenigde Staten, nog nadrukkelijker dan de vorige keer. De wanhoop is groot bij overheden. Ze hebben een enorme verantwoordelijkheid. Ze staan onder druk over de prijs, met als pressiemiddel dat een geneesmiddel niet geleverd wordt. Dat maakt het debat ook zo scherp, en de retoriek fel. Ik ben bang voor een toekomstscenario waarin het systeem knalt.’
Samenwerking
Op de vraag wat er nodig is voor meer transparantie, antwoordt Schouw dat het begint met vertrouwen en een gevoel van aanpak van samenwerking. ‘Als we het hebben over verbetering van het zorgstelsel, dan ligt de oplossing wat mij betreft in meer en betere publiek-private samenwerking. Ik roep minister Bruins op toe een Nationale Geneesmiddelentop. Wij hopen daar ook een uitnodiging voor te ontvangen, want alleen samen kunnen we komen tot een oplossing. Wij nemen daar graag aan deel.’
Haagse Lobby Radio 1. Klik op ‘gehele uitzending’, vanaf minuut 17:13
