07-09-2021

VIG Talk #terugnaar100: ‘Eerst onbedoelde vertragingen aanpakken’

#terugnaar100, Patient in wachtkamer, Sluis, Acces_landscape, toegang
'Laten we eerst de onbedoelde vertragingen in het proces eens aanpakken. Daar kan niemand op tegen zijn’, zei David Ikkersheim (KPMG) in de VIG Talk over toegang tot nieuwe medicijnen. De andere spreker was Jan Benedictus (Patiëntenfederatie Nederland).

De online VIG Talk vond plaats op donderdag 2 september, de dag waarop de Vereniging Innovatieve Geneesmiddelen (VIG) startte met de campagne #terugnaar100. Het doel van deze campagne is om patiënten binnen honderd dagen na de EMA-registratie van een nieuw medicijn toegang te geven tot dit middel. Voor medicijnen die in de sluis belanden voor prijsonderhandelingen, is de wachttijd in ons land inmiddels opgelopen tot 510 dagen, blijkt uit nieuwe cijfers van BS Health. In landen om ons heen, met name Duitsland, gaat dit aanzienlijk sneller.

Panamakanaal

Jan Benedictus trok een vergelijking met schepen die door het Panamakanaal moeten varen. ‘Planning is heel belangrijk. Wanneer arriveert welk schip, hoe lang mag het maximaal duren voordat het schip door het kanaal is, hoe bereiken we dat, enzovoort. Door het hele proces vooraf strak in te richten, beperk je opstoppingen.’
In dat opzicht is nog de nodige winst te boeken, vindt Benedictus. ‘De Horizonscan geeft natuurlijk al de nodige aanknopingspunten. Maar voor ons als patiëntenfederatie is het vaak onduidelijk wanneer een bepaalde stap in het vergoedingsproces wordt gezet. Er zijn nogal wat stappen. Het zou goed zijn als er meer transparantie komt. Daarbij hebben allerlei partijen een rol. Het Zorginstituut kan een strakker protocol met heldere tijdlijnen inrichten, farmaceuten moeten op tijd hun informatie aanleveren, patiëntenorganisaties kunnen helpen bij het opzetten van goede patiëntregisters die de uitkomsten meten, enzovoort.’
Dat laatste punt – registratie – kan ook weer helpen bij versnelling van de prijsdiscussie, stelt Benedictus: ‘Met scherpe, tijdige diagnostiek en een gericht voorschrijfbeleid zorg je ervoor dat kostbare medicijnen alleen terecht komen bij patiënten die er écht baat bij hebben. Zo voorkom je verspilling en draag je bij aan een sneller besluit over de vergoeding.’
David Ikkersheim gaf aan dat selectief voorschrijven zeker een belangrijk punt is, aangezien de grootste aanjager voor de hogere medicijnuitgaven is dat er steeds meer mensen gebruik maken van nieuwe geneesmiddelen. ‘CBS-cijfers van de afgelopen jaren laten heel helder zien dat het budgettaire knelpunt bij het volume zit.’

Pilot

Ikkersheim analyseerde het vergoedingsproces. Daarbij noteerde hij maar liefst tien stappen tussen EMA-registratie en toegang. Volgens Ikkersheim is er al de nodige tijdwinst te boeken door niet alles achter elkaar te doen, maar sommige stappen gelijktijdig uit te voeren.
‘Terwijl het middel nog in de sluis zit, kun je bijvoorbeeld al aan de slag gaan met de CIE-BAG criteria voor zorginkoop en een add-on betaaltitel bij de NZa aanvragen.’
Ikkersheim is er van overtuigd dat er veel onbedoelde vertragingen in het proces zitten, waar niemand blij van wordt. ‘Zelfs al zou je het huidige proces met alle stappen volledig intact laten, dan kun je toch al de nodige tijdwinst boeken. Een ander idee is om met bijvoorbeeld tien nieuwe medicijnen eens een ander vergoedingsproces te doorlopen, als een pilot.’

Chatvragen

VIG-directeur Gerard Schouw legde als dagvoorzitter vragen voor aan beide sprekers, ook van deelnemers die zich via de chat roerden in de discussie. Wat kunnen wij bijvoorbeeld leren van het Duitse model, waarbij een nieuw medicijn éérst toegang krijgt en daarna pas de prijsonderhandeling start? Dat levert doorgaans binnen dertig dagen toegang op, een periode waarvan Nederland nu alleen nog maar kan dromen.
Benedictus: ‘Onze 200 aangesloten patiëntenorganisaties hebben meer contact met Europese zusterorganisaties dan wij als koepel, maar dit is zeker het bestuderen waard. Wellicht kunnen we niet het hele model overnemen, maar wel bepaalde onderdelen.’
Ikkersheim: ‘Uiteindelijk komen ook in Nederland vrijwel aller geneesmiddelen toch bij de patiënt, het duurt alleen steeds langer. Als je eerst toegang geeft en daarna pas overeenstemming gaat bereiken over de uiteindelijke prijs, kun je ook denken aan een latere verrekening van overeengekomen kortingen, via een claw back procedure.’

Niet controversieel

Schouw concludeerde aan het eind van de VIG Talk dat het project ‘onbedoelde vertragingen’ wellicht als eerste kan worden opgepakt, aangezien dit het snel tijdwinst kan opleveren. En, niet onbelangrijk, nu een nieuw meerderheidskabinet nog niet in zicht is: het is geen controversieel onderwerp.

Prinsjesdag en medicijnen

De volgende VIG Talk is op donderdag 23 september, van 16.00 tot 17.00 uur. Het onderwerp is dan: Prinsjesdag en medicijnen. Sprekers zijn: Jan Warmerdam (IQVIA) en Jan Güse (Axon Healthcare). Aanmelden kan al!


Kijk hier de volledige VIG Talk over toegang terug

Patiënt wacht steeds langer op nieuwe medicijnen


Aanmelden voor VIG Talk 23 september: Prinsjesdag en medicijnen

Presentatie David Ikkersheim (KPMG)

Presentatie Jan Benedictus (Patiëntenfederatie Nederland)