Naast Bertens, vertellen Frank Grosveld, hoogleraar celbiologie, en onderzoeker van een mogelijk antilichaam dat reageert op het coronavirus ( 47d11 genaamd), en andere experts over de vijf hobbels die ‘een goed idee scheiden van succesvolle lancering van een medicijn’.
Van antilichaam tot medicijn
‘Een werkzaam antilichaam is (nog lang) geen medicijn’, zegt Bertens, senior beleidsadviseur bij de VIG. ‘Je kan dan wel een werkzaam middel tegen het lijf lopen die je hebt getest met computer- en diermodellen van ziektes, maar het middel moet ook in een vorm te gieten zijn die toe te dienen is. Je moet de bijwerkingen weten, het moet niet giftig zijn én het moet wereldwijd beschikbaar kunnen komen.’
Risico’s
Bijzonder hoogleraar Farmacologie Out legt uit waarom een geneesmiddelenbedrijf nodig is bij het ontwikkelen van een medicijn. ‘Een universiteit kan niet zelf een medicijn ontwikkelen, omdat zoiets te veel geld kost en te veel risico met zich meebrengt. Opschaling van medicijnproductie is bijvoorbeeld heel belangrijk, maar in een academische setting kan je alleen kleine hoeveelheden produceren.’ Hiervoor zijn vaak nieuwe fabrieken nodig, die investeringen van honderden miljoenen euro’s vergen.
Lang proces
Bertens vertelt verder over de onderzoeksfasen die een potentieel medicijn moet doorlopen, van preklinisch onderzoek tot de drie fasen van klinisch onderzoek. Hierna volgt de laatste hobbel in het proces van medicijnontwikkeling: de goedkeuring. ‘De externe controle en onderzoek door EMA en FDA duurt gemiddeld nog een jaar. En zelfs dan zijn we er nog niet. Want als de EMA groen licht geven, moet een medicijn ook nog in een behandelrichtlijn terecht komen van artsen, zodat ze kunnen voorschrijven. Parallel hieraan lopen onderhandelingen met overheid en ziekenhuizen of zorgverzekeraars over vergoeding.’
Veiligheid voorop
Iedereen werkt hard om dit lange proces voor coronamedicijnen en -vaccins te versnellen. ‘Bijvoorbeeld door alvast fabrieken te bouwen terwijl nog niet duidelijk is het medicijn werkt, of door voorrang te geven bij vergunningverlening’, zegt Bertens. ‘Maar aan eisen wordt niet ingeboet, ook niet bij een medicijn dat potentieel de hele wereld kan redden’, besluit Out.
Artikel Erasmus Magazine: Vijf hobbels in de weg naar een coronamedicijn
