Farma Facts: bezuiniging GVS overbodig door meevallers

De bezuiniging van €140 miljoen op het geneesmiddelenvergoedingssysteem (GVS) is uit financieel oogpunt niet nodig. Uit onderzoek van de Vereniging Innovatieve Geneesmiddelen (VIG) blijkt namelijk dat er in de periode 2017-2021 €1,4 miljard (!) minder is uitgegeven aan geneesmiddelen dan was begroot.

De feitelijke besparing is twee keer zo groot als de besparing die 4 juli door minister Kuipers aan de Tweede Kamer is gemeld: ongeveer €750 miljoen.

Inzage

Tijdens een (schriftelijk) debat over het kabinetsvoornemen om vanaf volgend jaar structureel €140 miljoen per jaar te bezuinigen op de geneesmiddelenzorg via de apotheek, heeft de Tweede Kamer gevraagd om inzage in de daadwerkelijke uitgaven aan (extramurale) geneesmiddelen afgezet tegen de verwachte uitgaven. Volgens de minister loopt de besparing op het geneesmiddelenbudget tussen 2017-2021 op tot bijna €750 miljoen, gemiddeld €150 miljoen per jaar. De werkelijke meevaller in de uitgaven aan geneesmiddelen is echter veel hoger en komt voor deze periode zelfs uit op €1,4 miljard. Tot die conclusie komt Wim de Haart, manager Gezondheidseconomie en Vergoedingen van de VIG, na een analyse van de begrotingen, suppletoire begrotingen en jaarverslagen van VWS van de afgelopen jaren.

Bezuiniging GVS overbodig

De Haart: ‘In dit licht is er geen financiële noodzaak om verder te bezuinigen op de extramurale geneesmiddelenzorg door aanpassing van het geneesmiddelenvergoedingssysteem (GVS). Het kabinet Rutte III had dit al voorzien, door aanpassing van het GVS expliciet als sluitpost op te nemen in het regeerakkoord en alleen te implementeren als andere maatregelen niet voldoende zouden opbrengen.’

Sira Consulting bevestigt enorme impact GVS-maatregel

Tabel uitgaven extramurale geneesmiddelen apotheekzorg 2017 2021 mln euro

Toelichting analyse VIG

In de periode 2017-2021 zijn de totale uitgaven aan extramurale geneesmiddelen met €264 miljoen gestegen. Dat is een stijging van 1,4% per jaar. In die (zeer beperkte) stijging zit bovendien ook nog eens een btw-verhoging van 6% naar 9% en structurele uitgavenverhoging door invoering van de Falsified Medicines Directive (FMD).
We zien dat de volumeontwikkeling (stijging van het aantal patiënten en daarmee aantal uitgegeven geneesmiddelen) in de extramurale farmacie zeer beheerst is en dat ook de verwachte prijsontwikkeling niet wordt gehaald.
De combinatie van de regulering van de Wet geneesmiddelenprijzen (WGP) en het GVS, het preferentiebeleid van zorgverzekeraars en doelmatig voorschrijven en afleveren door artsen en apothekers leidt tot een zeer beheerste uitgavenontwikkeling en structureel zeer forse meevallers op de begroting van VWS. In 2021 werd er €108 miljoen minder uitgegeven dan begroot. In de jaren daarvoor liep de gemiddelde besparing zelfs op tot ruim €300 miljoen.

Begrotingsbeleid en ramingen

De minister raamt de uitgaven aan extramurale geneesmiddelen (apotheekzorg) jaarlijks in de begroting van VWS. In het lopende begrotingsjaar wordt deze raming in de Voorjaarsnota bijgesteld met verwachte loon- en prijsbijstelling en beleidsaanpassingen. De verwachte volumegroei zit al in de raming in de begroting. In het jaarverslag van het betreffende begrotingsjaar worden de verwachte gerealiseerde uitgaven gepresenteerd. De werkelijk gerealiseerde uitgaven worden in latere VWS-jaarverslagen duidelijk.

Nog hogere meevallers

In de periode 2017-2021 blijkt er jaarlijks €7 tot €345 miljoen euro onderschrijding te zijn ten opzichte van de verwachte uitgaven in de begroting. De werkelijke uitgavenmeevallers zijn echter nog veel hoger. Dit komt omdat de verwachte uitgaven in de begroting eerst naar boven worden bijgesteld met de verwachte loon- en prijsstijgingen en beleidsmaatregelen. Door de uiteindelijke uitgaven hiertegen af te zetten, komen de daadwerkelijke uitgavenmeevallers aan het licht.