16-06-2020

Nederlandse patiënt wacht te lang op nieuwe medicijnen

Het duurt steeds langer voordat Nederlandse patiënten toegang krijgen tot innovatieve geneesmiddelen. De zogeheten sluisprocedure, waarin overheid en geneesmiddelenbedrijven onderhandelen over de prijs, duurt nu gemiddeld ruim 380 dagen.

De Vereniging Innovatieve Geneesmiddelen neemt met de Leidraad Sluis het initiatief om het sluisproces efficiënter te maken, zodat patiënten minder lang hoeven te wachten op een nieuw geneesmiddel.

Schrijnend
‘Juist nu, tijdens de coronacrisis, beseft iedereen hoe belangrijk toegang tot nieuwe geneesmiddelen is. Daarom is het schrijnend te zien dat de wachttijd voor andere levensreddende medicijnen oploopt. Dat is onbegrijpelijk en niet in het belang van de patiënt’, zegt Gerard Schouw, directeur VIG. ‘Daar kunnen we samen wat aan doen, door prioriteit te geven aan de versnelling van de sluisprocedure.’

Leidraad Sluis
Een transparante beschrijving van de sluisprocedure draagt bij aan een sneller proces, omdat alle partijen dan precies weten wat ze op welk moment moeten doen. De VIG heeft met de Leidraad Sluis deze procedure in kaart gebracht, in samenwerking met het ministerie van VWS en Zorginstituut Nederland. In het document staan de (maar liefst) 29 stappen die een geneesmiddel moet doorlopen voordat deze het verzekerde pakket instroomt. Deze stappen zijn onder te brengen in zes fasen:

  • Horizonscan;
  • risicoanalyse en selectie sluiskandidaten;
  • plaatsing in de sluis;
  • beoordeling door het Zorginstituut Nederland;
  • onderhandelingen met het ministerie van VWS;
  • verrekening van het financiële arrangement.

Dicht slibben
Deze heldere leidraad draagt bij aan het eerder beschikbaar krijgen van geneesmiddelen voor de patiënt. ‘En dat is hard nodig’, vindt Schouw. ‘De sluis slibt langzaam maar zeker dicht; er komen steeds meer geneesmiddelen in, en het duurt elk jaar ongeveer een maand langer voordat ze er uit komen.’
De vijftien geneesmiddelen die op dit moment in de sluis zitten, zitten daar al langer dan een jaar, en deze periode loopt steeds verder op. De minister verwacht dat er in de loop van 2020 nog eens vijftien geneesmiddelen bijkomen. Voor acht geneesmiddelen waarvoor financiële afspraken dit jaar aflopen, zijn de heronderhandelingen nog niet gestart.

Duits model
‘Snellere afspraken en eerder duidelijkheid voor de patiënt worden wat ons betreft het nieuwe normaal’, aldus Gerard Schouw. ‘Dat kan onder meer door bedrijven vooral in de startfase eerder en actiever te betrekken bij het sluisproces. Het valt steeds moeilijker uit te leggen dat Nederlandse patiënten zo laat toegang krijgen tot een nieuw medicijn. Kijk naar een land als Duitsland. Daar krijgen patiënten meteen na de Europese registratie toegang, om daarná pas te starten met prijsonderhandelingen. Zo kan het dus ook.’

Beschikbaarheidsregeling
De VIG dringt er verder op aan dat er een beschikbaarheidsregeling komt, waardoor patiënten alvast toegang krijgen tot een medicijn dat in de sluis zit. Schouw: ‘Ernstig zieke patiënten zitten nu vaak onnodig lang in de wachtkamer. Het kan en moet veel sneller! We willen dit graag samen met het Zorginstituut en VWS vlot trekken voor de patiënt.’

Leidraad Sluis

Emicizumab toegelaten tot basispakket na succesvol Ronde Tafeloverleg